فراموشی یکی از ایرادات خسته‌کننده‌ی مغز است، ولی در عین حال پاک شدن حافظه یکی از ملزومات عملکرد مناسب مغز به‌شمار می‌رود. مطالعه‌ی جدیدی که در مجله‌ی Science منتشر شده است، نشان می‌دهد که احتمالاً مغز دارای نورون‌های خاصی است که کار آن‌ها در حقیقت ایجاد فراموشی برای ما است و باعث می‌شوند که اطلاعات غیرضروری در طول روز در مغز ما تجمع نکنند. محققین کشف کرده‌اند که انسان در فاز خاصی از خواب که به آن حرکات سریع چشم یا «REM» گفته می‌شود، از طریق مجموعه‌ی خاصی از نورون‌ها که در اعماق مغز قرار دارند، اطلاعات غیرضرور را فراموش می‌کند.
این سلول‌ها به نام «نورون‌های MCH» نامیده می‌شوند. در گذشته تصور بر این بود که این سلول‌ها هورمون‌های محرک اشتها را تولید می‌کنند، ولی اکنون این اعتقاد وجود دارد که این سلول‌ها کنترل نابودی فعالانه‌ی حافظه در زمان خواب REM را نیز بر عهده دارند. این فاز از خواب فقط در پستانداران و پرندگان وجود دارد.
بررسی مغز موش نشان داده است که سلول‌های MCH در زمان خواب REM تا ۵۵ درصد فعال هستند، ولی در زمان بیداری فقط ۳۵ درصد فعال هستند. این یافته نشان می‌دهد که این سلول‌ها پیام‌های خود را به هیپوکمپوس به عنوان مرکز فرماندهی حافظه می‌فرستند. مهندسی ژنتیک به دانشمندان اجازه داد تا بتوانند نورون‌های MCH موش‌ها را طوری تنظیم کنند که بتوانند آن‌ها را روشن یا خاموش کنند. آن‌ها دریافتند که اگر این نورون‌ها همیشه فعال باشند، حافظه‌ی موش دچار اختلال می‌شود.
«توماس کیلداف» به‌عنوان رئیس مرکز علوم اعصاب SRI، می‌گوید: «تا حالا توجه کرده‌اید که چرا بسیاری از رویاهای شبانه‌ی خود را فراموش می‌کنیم؟ تحقیقات ما نشان می‌دهد که گروهی از نورون‌ها، مسئول کنترل فراموشی مغز هستند و تعیین می‌کنند اطلاعات جدید پس از خواب ثبت شوند یا خیر؟ نورون‌های MCH به مغز کمک می‌کنند تا به صورت فعالانه‌ای اطلاعات جدید و شاید غیرضروری را فراموش کند. از آن‌جا که رویاهای شبانه معمولاً در زمان خواب REM اتفاق می‌افتند، فعال کردن این نورون‌ها باعث جلوگیری از ثبت این رویاها می‌شود.»
نقش خواب و فراموشی چه به صورت فراموش کردن وقایع باشد و چه جمع‌آوری داده‌ها هنوز مشخص نشده است. دانشمندان امیدوار هستند که این تحقیق بتواند راه را برای تحقیقات بیشتر جهت درک بیماری‌های مرتبط با حافظه مانند بیماری آلزایمر هموار کند.
منبع: مجله علمی ایلیاد
