خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، معصومه اسماعیلی، گزارشی از ارسال اطلاعیه ی رئیس انجمن مشاوره ایران به نمایندگی از انجمن علمی مشاوره ایران در اعتراض به حذف رشته مشاوره خطاب به رئیس شورای تحول علوم انسانی، ارایه کرد.
بخش هایی از این اطلاعیه به شرح زیر است:
از آنجا که هدف اساسی بازنگری و تحول رشته های علوم انسانی احیا و انطباق با ارزشهای اسلامی و ایرانی است، ضرورت دیدیم مصرانه بر حفظ و تقویت اساس رشته مشاوره در مقطع لیسانس ایستادگی کنیم زیرا:
الف: مهد رشته راهنمایی و مشاوره ادیان الهی هستند. برخلاف رشته روانشناسی که مهد آن قرائت غیر دینی و بعضا ضد دینی از زندگی انسان و بردن امور انسانی در قالب آزمایشگاه و ساختن انسان آزمایشگاهی در مقابل انسان معتقد و مرید بوده است.
سرفصل اولیه مشاوره را در کتب الهی تدوین کرده اند. قرائت این رشته از انسان برابر است با موجودی آگاه، خودنگر مسؤول به دلیل وجود بخش ذاتی اراده که البته می تواند متاله شود و یا مسیر شیطان پیش گیرد. غیر دینی ترین دیدگاهها در این رشته انسان را صاحب اراده معرفی می کند. نوع نگاه به هستی شناسی موضوع انسان نحوه معرفت شناسی خاصی را که انسان را هرگز موجود آزمایشگاهی که با روش تقلیل گرایی نمی توان آن را مورد بحث قرار داد بوجود می‌آورد. رشته روان شناسی می خواهد انسان و مسایل آن را در تقلیل حافظه قابل اندازه گیری ارزیابی کند و هر نوع نگاه دیگر را غیرعلمی تلقی می‌کند.
جالب است که مفسران انسان در حیطه راهنمایی و مشاوره از آنجا که انسان را با ابعاد مختلف در نظر می گیرد این مباحث را هم به دیده منت و احترام موضوع بررسیهای خود قرار می دهد. اما هرگز آن را کافی نمی بیند لذا معرفت شناسی حیطه مشاوره با توجه به تحول واقعیت گرایی سطحی به واقعیت گرایی عمیق از عینیت گرایی محض قابل ارتقاء به غیب باوری است که با فرهنگ دینی همگام است. این در حالی است که طرح این مسایل در فضای روانشناسی عمه باوری نامیده می‌شود.
به تبع زمینه های هستی شناسی و معرفت شناسی مذکور نوع زمینه های ارزش شناسی و مبانی این دو رشته کاملا متمایز با یکدیدگر متفاوت هستند. در مطالعات روان شناختی داشتن دید فرهنگی و یا ارزشی از ممنوعات است در حالیکه در مطالعات مشاورها نداشتن توجه به نگرش‌های فرهنگی از معضلات است. تا آنجا که امروز مشاوره چند فرهنگی خود به عنوان الگوی برتر معرفی شده است.
هستی شناسی، معرفت شناسی و ارزش شناسی متفاوت در این دو حیطه فعالیت بشری تا آنجا متفاوت است که در فهرست رشته های علمی دیویی رشته مشاوره را جزء رشته های علوم اجتماعی طبقه بندی کرده زیرا که این رشته بیشتر به کنشهای بین شخصی و سبک زندگی افراد توجه دارد و لذا اصولا در روش پژوهش در این رشته کمتر باید از روشها کمی بهره برد و بیشتر از روشهای کیفی و استفهامی که در حیطه علوم دینی نیز از آن بهره می‌گیریم.
ب: با وجود اینکه درجریان تحول رشته‌ای علوم انسانی قرار است مبانی فرهنگی و نیازهای ملی تعیین کننده باشد و معقول بنظر نمی رسد، استدلال حذف یک رشته که بیش از پنجاه سال در ایران کاربرد داشته این باشد که در دانشگاههای دیگر مثل هاروارد چنین رشته ای وجود ندارد اما برای رفع شبهه باید مطرح کنیم که اتفاقا این رشته در دانشگاه‌هایی با گرایش دینی مثل دانشگاههای کاتولیک همپای رشته روان شناسی در مقطع لیسانس حضور دارد.
بررسی موقعیت ملی نشان می‌دهد به دلیل نوع آموزش‌های کاربردی در رشته مشاوره فارغالتحصیلان لیسانس مشاوره می‌توانند، در حال حاضر هم در مدارس مناطق شهرداری، نیروی انتظامی دادگاه‌ها مناطق بهزیستی و بالاخص در مناطق محروم کشور که از طرفی هنوز فرزندان آن برای ورود به مقاطع بالاترفرصت نیافته اند به خوبی از عهده کار برآیند زیرا دروس این رشته اکثرا مهارتی است.
پ: اصولا مشاوره یک گرایش از روان شناسی نیست که قابل ادغام در آن باشد. مشاوره یک رشته تحصیلی است که در مقطع ارشد و دکتری به چند گرایش تبدیل می شود. استدلال این مطلب کاملا روشن است.
درحال حاظر با تجمیع غیر منطقی صورت گرفته در واقع یک رشته حذف شده است نه ادغام. زیرا در دروس پایه ۲۴ واحد درسی و در دروس اختصاسی ۳۰ واحد درسی از رشته مشاوره حذف شده است که این کاملا غیر منطقی است.
ت: تفاوت مخاطبان رشته مشاوره و روان شناسی و روان پزشکی مسئله اساسی است که متاسفانه کاملا نادیده گرفته شده است و به این دلیل از تحصیل تا بهره گیره از محصول آن خطاهای بسیاری در آن صورت می گیرد و این موجب سر درگمی مردم و مسوولان شده است.
مخاطب روان پزشکان افرادی هستند که دچار اختلال مرتبط با کارکردهای فیزیکی شده باشند. مخاطبان روانشناسان بالینی افرادی هستند که مشکلات کارکردهای روانشناختی ناشی از کارکردهای نوروتیک شده باشند. آن هم فقط روانشناسان بالینی چرا که مثلا روان شناس عمومی قرار نیست در امور بالینی وارد شود او باید به بررسی عای علمی مشغول باشد.
موضوع دانش مشاوره نحوه کنار آمدن و توسعه ارتباطش با خودش، اطرافیانش، جهانش و خدایش است. به تعبیری ابزار مشاوره خرد است.
ج: چرا باید راه رفته را باز گردیم مسولین کشور درگذشته نقش مشاوره را همراه با روانشناسی دیده اند و سازمان روان شناسی و مشاوره را تعریف کرده اند گو اینکه در آنجا هم به اهمیت جهت گیری رشته ها و تعداد مخاطبان توجه لازم نشده است و آن هم از مطالبات مردم و مشاوران است اما می توان درک هر چند حداقلی این حق و ضرورت را در آن مشاهده کرد.
د: دغدغه‌های مسوولین و در راس همه رهبری که بهتر از هر کس نیازهای مردمش را می شناسند و دل می‌سوزانند گواه بر این است که این رشته باید بماند و تقویت شود.
اما در خواست ما از حضرتعالی در شورای تحول، تشکیل کارگروه مستقل است. تاخیر جاری در کارگروه روانشناسی به دلیل تعدد رشته های روانشناسی موجب شده است دانشجویان رشته مشاوره که از دو سال قبل سر فصل های تجدید نظر شده آنها با حضور همه دانشگاه ها به همت دانشگاه علامه طباطبایی در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در گرایش‌های مختلفه از جمله ارشد و دکتری، مدرسه، خانواده اعتیاد، شغلی و توانبخشی و ارشد کودک آماده بوده است از استفاده آن محروم بمانند و با مطالعه بر مبنای سرفصل های دو دهه قبل با عدم کارایی لازم فارغ التحصیل شوند. در حالیکه در صورت تشکیل کارگروه مستقل متعهد خواهیم بود تا ابتدای تیر ماه ۱۳۹۵ کل سر فصل‌ها را در شکل‌های تعیین شده ارایه و در سال تحصیلی جدید انشاءالله به اجرای آن بپردازیم.
از شورای تحول علوم انسانی کشور می خواهیم بطور جدی جریان جذب دانشجو و اساتید در رشته مشاوره و روانشناسی را مورد ارزیابی و نظارت قرار دهد و فراموش نشود که امروز فارغالتحصیلان این رشته با تمام تصمیمات زندگی مردم در تماس است و برآن مؤثر و نقش گدار است.
از شورای تحول علوم انسانی می خواهیم ساز و کاری برای روند اجرای برنامه های سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور تعریف کند، زیرا این سازمان از طریق تأیید کارگاه‌های تعلیم دهنده سبک زندگی، تأیید مشاوران و روانشناسان دانشگاه ملی (صدا و سیما)، ارایه مشاوره به تمام دستگاه‌های اجرایی و قانون‌گذار کشور، بررسی وضعیت درون شخصی و بین شخصی آحاد ملت و ارایه طرحهای ملی و صدور و نظارت برکار مشاوران و روان شناسان در سطح کشور میتواند مؤثرترین منظومه نظارتی و حمایتی تخصص باشد. لذا لازم است متناسب با اهمیت مسئله مهم شمرده شود و متناسب با تکلیف بر آن نظارت و از آن حمایت شود.
این نامه به همت انجمن علمی مشاوره ایران تنظیم و از طرف مدیران گروههای مشاوره سراسر کشور، بسیاری از مشاوران، فارغ التحصیلان و دانشجویان دکتری و ارشد و کارشناسی مورد حمایت قرار گرفته است.»
