در بروز فجایعی چون کودکآزاری جنسی بهترین کار پیشگیری از وقوع این جنایت است.
می توانیم با شناسایی عوامل خطرساز و جلوگیری از به وجود آمدن آنها و آموزش آن به کودکان از بروز این اتفاقات دلخراش جلوگیری کنیم. موقعیتهایی که احتمال بروز کودکآزاری جنسی را بالا میبرند، بیان شوند تا با آگاهی از آنها سهمی در کاسته شدن از این فاجعه، که گاهی سرنوشت یک کودک را تغییر میدهد، داشته باشیم.
بسیاری از اوقات وقتی سخن از آزار جنسی کودکان است، موقعیتی زمینهساز بروز این واقعه شده است. موقعیتی که اگر خانوادهها از آن مطلع بودند، شاید هرگز مجالی برای پدید آمدن نمییافت.
موقعیتهای زمینهساز بروز آزار جنسی کودکان
ـ در اکثر موارد سوءرفتار جنسی در موقعیتی مطرح بوده است که یک بزرگسال و یک کودک تنها بودهاند؛ لذا در صورتی که موقعیتهای تنها بودن یک کودک و یک بزرگسال به حداقل رسانده شود، خطر سوءرفتار جنسی به شدت کاسته خواهد شد.در صورتی که مجبور به تنها گذاشتن کودک با یک فرد بزرگسال هستیم، به شرایطی که امنیت رابطه را تضمین میکند، بیندیشیم.
ـ در موقعیتهایی که کودک با کودک بزرگسال دیگری تنها است، نظارت والدین ضروری است و باید یکی از والدین یا فرد بزرگسال دیگری در آن موقعیت حضور داشته باشد.
ـ بهتر است که خانواده با عوامل اجرایی اماکنی که فرزندشان در آنجا مشغول به ورزش، فعالیت هنری یا آموزشی است، صحبت کنند که نظارتی بر روی رفتارهای کودکان بزرگتر و نوجوانانی که ممکن است مسؤولیت کودکان را نیز برعهده داشته باشند، اعمال کنند.
مثلاً ممکن است از مربیان شنا یا موسیقی فرزندان سؤال شود که آیا مراقبتهای لازم در زمینه جلوگیری از رفتارهای غیراخلاقی کودکان بزرگتر اعمال میشود یا خیر؟ گاهی والدین به صورت سرزده به محل فعالیت کودک خود وارد شوند تا مطمئن شوند که محل مورد نظر امنیت لازم را دارد و در این زمینه دقت لازم را به عمل آورند.
ـ از اینکه افرادی که خدماتی به فرزندانتان ارائه میدهند، دارای صلاحیت اخلاقی هستند، اطمینان یابید. بهتر است که خانوادهها از مسؤولان مربوطه بخواهند که در مورد نداشتن سوءسابقه اخلاقی کارمندان خود اطمینان کافی را ارائه دهند.
مصاحبههای فردی و داشتن تأییدیه یا توصیهنامه از مراجع دارای اعتبار میتواند احساس امنیت را افزایش دهد. رانندگان سرویس مدارس، مربیان موسیقی و مربیان کلاسهای ورزشی در این زمره قرار دارند.
ـ زمانی که کودکی با بزرگسالی تنها است، سرزده و غیرمنتظره به سراغ آنها بروید. حتی اگر آن فرد مورد اعتماد است یا یکی از اعضای خانواده باشد.
ـ بهتر است که در موقعیتی قرار بگیرید که کودکان را در هنگام تنهایی با کودک بزرگتر یا بزرگسال مشاهده کنید.
ـ اگر کودک با بزرگسال یا کودک بزرگتر از خود تنها بود و پس از بازگشت از اتاق خلق آشفتهای داشت، از او بپرسید آیا اتفاقی برای او افتاده است؟ بهتر است بررسی شود که آیا کودک میتواند با اعتماد به نفس بگوید چه اتفاقی افتاده است یا دچار ترس، دودلی و تردید است؟
ـ به شکل ظریف به بزرگسالانی که به هر طریق مسؤولیت مراقبت از کودک یا حتی نوجوان را دارند، فهمانده شود که کودک نسبت به آزار حساس است و آموزش دیده است که در برابر آزار برخورد خواهد کرد.مثلاً میتوان این گونه گفت: «ببخشید، دخترم/پسرم خیلی حساس است. طوری تربیت شده است که زیر بار نمیرود و اگر مشکلی داشت، سریع به ما خبر میدهد.»
ـ مطالعات نشان داده است که کودکانی که برای جسم خود ارزش قائل هستند، کمتر مورد سوءاستفاده قرار خواهند گرفت. والدین باید این مفهوم را که بدن کودکان برای آنها است و به خودشان تعلق دارد، در آنها تقویت کنند. کودکان با این کار برای جسم خود ارزش قائل خواهند شد.
ـ در صورتی که کودک شما از آموزشهای لازم جهت جلوگیری از آزار جنسی کودکان بهره نبرده است، بهتر است که با او رابطه صمیمانهای داشته باشید و مهارت «نه گفتن» را به او آموزش دهید و به او بگوییدکه محل امن برای صحبت درباره مسائل خصوصی، محیط خانه و نزد والدین است.
در نهایت، والدین عزیز در نظر داشته باشند که به کار بستن روشهای مختلف امنیتی جهت محافظت و پیشگیری از خطرات احتمالی سر راه کودک یکی از وظایف اصلی خانوادهها است و نیز آموزش خود و کودک در زمینه پیشگیری از این اتفاقات موضوع مهم دیگری است.
با رعایت اصول امنیتی و آموزش خود و کودک در جهت جلوگیری از این گونه اتفاقات گام برداریم و آن را به سایر والدین و نزدیکان نیز انتقال دهیم.