معمولاً رشد قد دخترها چند سال بعد از تجربۀ اولین قاعدگی متوقف می شود. بعضی از بیماری ها سرعت رشد را به تأخیر می اندازند.
رشد قد دخترها از چه سنی متوقف می شود؟
در دوران نوزادی و خردسالی، دخترها به سرعت رشد می کنند و همزمان با بلوغ، دوباره سرعت رشد به طرز قابل توجهی بالا می رود.
معمولاً رشد دخترها در ۱۴ یا ۱۵ سالگی (یا چند سال بعد از شروع قاعدگی) متوقف می شود و به قد دوران بزرگسالی خود می رسند.
بلوغ چه تأثیری روی رشد قد دخترها دارد؟
معمولاً دخترها یک الی دو سال قبل از شروع قاعدگی، با جهش رشدی رو به رو می شوند.
سن بلوغ در اکثر دخترها بین ۸ تا ۱۳ سالگی است و جهش رشدی از ۱۰ تا ۱۴ سالگی رخ می دهد. بعد از اولین قاعدگی، در طی سال فقط ۲.۵ تا ۵ سانتیمتر به قدشان اضافه می شود و به قد دوران بزرگسالی می رسند.
اکثر دخترها در ۱۴ یا ۱۵ سالگی به قد بزرگسالی می رسند. البته سن توقف رشد به این بستگی دارد که دختر در چه سنی اولین قاعدگی خود را تجربه کند.
اگر دختر شما ۱۵ ساله است و هنوز چرخۀ قاعدگی شروع نشده، بهتر است با پزشک تماس بگیرید.
رابطۀ بین بلوغ و رشد پستان ها
در اغلب موارد، رشد پستان ها اولین علامت بلوغ است. رشد پستان ها دو الی دو و نیم سال قبل از اولین قاعدگی شروع می شود.
بعضی از دخترها یک سال بعد از اولین قاعدگی متوجه برآمدگی پستان ها می شوند. دستۀ دیگر هم، سه الی چهار سال بعد از شروع قاعدگی با این مسئله رو به رو می شوند.
ممکن است رشد پستان ها همزمان رخ ندهد اما معمولاً به فاصلۀ شش ماه از یکدیگر متوجه تغییرات خواهید شد.
آیا سرعت رشد قد دخترها و پسرها متفاوت است؟
پسرها کمی دیرتر از دخترها به بلوغ می رسند.
در مجموع، سن بلوغ در پسرها بین ۱۰ تا ۱۳ سالگی است و جهش رشدی بین ۱۲ تا ۱۵ سالگی ظاهر می شود. یعنی بزرگ ترین جهش رشدی در پسرها تقریباً دو سال بعد از دخترها اتفاق می افتد.
اکثر پسرها بعد از ۱۶ سالگی دیگر قد نمی کشند ولی رشد عضلات شان ادامه دارد.
متوسط قد دخترها چقدر است؟
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) می گوید متوسط قد زنانِ بالای ۲۰ سال، زیر ۱۶۵ سانتی متر است.
قد دخترها به تناسب سن
قد نصف دختران در هشت سالگی، یعنی زودترین سن شروع بلوغ، زیر ۱۲۷.۵ سانتی متر است. یعنی در مدت زمان کوتاه، سرعت رشد به شدت بالا می رود.
اطلاعات زیر برگرفته از نمودار سال ۲۰۰۰ مرکز کنترل و پیشگیری بیماری است.
سن | قد نصف دخترها به سانتی متر |
۸ | ۱۲۷.۵ سانتی متر |
۹ | ۱۳۳ سانتی متر |
۱۰ | ۱۳۸ سانتی متر |
۱۱ | ۱۴۴ سانتی متر |
۱۲ | ۱۵۱ سانتی متر |
۱۳ | ۱۵۷ سانتی متر |
۱۴ | ۱۶۰.۵ سانتی متر |
۱۵ | ۱۶۲ سانتی متر |
۱۶ | ۱۶۲.۵ سانتی متر |
۱۷ | ۱۶۳ سانتی متر |
۱۸ | ۱۶۳ سانتی متر |
نقش ژنتیک در قد
قد پدر و مادر در قد فرزند نقش دارد. معمولاً الگوی رشد ارثی است.
متخصص اطفال برای بررسی وضعیت رشد کودک، درمورد قد پدر و مادر، سابقۀ قد خانواده و الگوهای رشدی سوال می پرسد.
برای پیش بینی قد دخترها از چند روش مختلف استفاده می کنیم. یکی از این روش ها، میانگین گرفتن از قد پدر و مادر است.
قد پدر و مادر را با هم جمع و تقسیم بر دو کنید. سپس ۶.۳۵ سانتی متر از عدد به دست آمده کم کنید. برای پیشبینی قد پسرها باید ۶.۳۵ سانتی متر به عدد اضافه کنید.
برای مثال، اگر قد پدر ۱۸۳ سانتی متر و قد مادر ۱۶۸ سانتی متر باشد، به روش زیر می توانیم قد دختر را پیشبینی کنیم:
- ۳۵۱ = ۱۶۸ + ۱۸۳
- ۵ = ۲/۳۵۱
- ۱۵ = ۶.۳۵ – ۱۷۵.۵
پس پیش بینی می شود که قد دختر به ۱۶۹.۱۵ سانتی متر برسد.
البته این عدد تقریبی است و تا ۱۰ سانت احتمال خطا دارد.
در مجموع، هر چه قد والدین بلندتر باشد، قد بچه هم بلندتر می شود و برعکس.
دلایل تأخیر در رشد قد دخترها چیست؟
عوامل زیادی، از سوء تغذیه گرفته تا مصرف دارو، روی رشد اثر می گذارند.
مشکلاتی نظیر اختلال هورمونی، آرتروز شدید یا سرطان رشد دخترها را به تأخیر می اندازد.
بیماری های ژنتیکی هم موثرند. برای مثال، معمولاً قد دختران مبتلا به سندرم داون، نونان یا ترنر از بقیۀ اعضای خانواده کوتاه تر است.
قد دختران مبتلا به سندرم مارفان از بقیۀ اعضای خانواده بلندتر می شود.
اگر بابت وضعیت رشد فرزندتان نگران هستید، با متخصص غدد تماس بگیرید. معمولاً رشد دخترها یک الی دو سال بعد از اولین قاعدگی متوقف می شود. نوجوانی که هنوز به بلوغ نرسیده، فقط تا قبل از پایان مدت زمان جهش فرصت رشد دارد و این زمان بسیار کوتاه است.
کلام آخر
از دوران کودکی تا بلوغ، تقریباً ۳۰ سانت یا بیشتر به قد دخترها اضافه می شود. خواب کافی، مصرف غذاهای مقوی و ورزش منظم جزو عادت های خوبی است که به رشد سالم کمک می کند.
اگر بابت الگوی رشد فرزند خود نگران هستید، هر چه سریع تر با متخصص غدد تماس بگیرید.
پزشک از شما درمورد سابقۀ رشد در خانواده سوال می پرسد، کودک را معاینه و نمودار رشد را با دقت بررسی می کند.
پزشک می تواند به کمک عکس برداری با اشعۀ ایکس یا آزمایش خون دلیل تأخیر در رشد را تشخیص دهد.