سایک نیوز به نقل از خبرنگاران جوان: سمیه سیاه منصوری روانشناس اظهار کرد، سالمندی یکی از دوره‌های رشد زندگی انسان هاست که با توجه به پیشرفت‌های علم پزشکی و بالارفتن سن امید به زندگی در افراد، امروز طولانی تر از قبل شده است و همین مسئله ضرورت توجه بیشتر به مسائل این دوره را افزایش می‌دهد.
سالمندی از طرفی می‌تواند دوره‌ای برای آرامش، استراحت، لذت بردن از روابط نزدیک و همچنین سودمندی برای اطرافیان، به دلیل تجربیات ارزشمند زندگی و خردمندی فرد سالمند باشد و از سوی دیگر می‌تواند دوره غم انگیز توام با رنج و درد و بیماری و معلولیت و مشکلات شدید جسمی و روانی باشد.
منصوری افزود:کیفیت زندگی هر انسانی در دوره سالمندی به عوامل متعددی بستگی دارد و نتایج پژوهش‌های متعدد نشان می‌دهد که با وجود تمام مشکلات و چالش‌های جسمی که در پیری در انتظار فرد است، آنچه که بیشتر کیفیت زندگی فرد سالمند را تحت تاثیر قرار می‌دهد عوامل روانشناختی است.
این روانشناس تصریح کرد: سالخوردگانی که احساس کنترل شخصی بالاتری دارند، معمولا از طریق نگرش‌ها و برخورد‌های مسئله مدار، با مشکلات سالمندی کنار میآیند و به دلیل احساس کنترل بر مسائل، با اعتماد به نفس بالاتر و باور به توانایی مقابله با چالش‌ها، مشکالت پیش رو را مدیریت کرده و با زندگی جدید خود راحت‌تر سازگار می‌شوند.
در جوامع و محیط‌هایی که افکار کلیشه‌ای منفی درباره سالمندی کمتر است و با افراد سالمند بسیار محترمانه رفتار شده و پیر بودن مایع افتخار و نشانه دانایی است، افراد با دید خوشبینانه تری به استقبال دوره کهنسالی خود می‌روند.
وی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین پیامد‌های منفی مرحله سالمندی ناامیدی است، گفت: ناامیدی زمانی اتفاق می‌افتد که شخص احساس کند که در زندگی گذشته خود مسیر درستی را در پیش نگرفته و تصمیمات اشتباه زیاد گرفته است و زمان کافی هم برای جبران تمام این اشتباهات ندارد.
این روانشناس ادامه داد: وجود فرزند یا فرزندان دارای مشکلات و معضلات پیچیده و یا تجربه سوگ فرزندان یا بستگان نزدیک می‌تواند بر کیفیت زندگی، خلق و خو و نگرش افراد سالمند تاثیرات منفی داشته باشد.
وی ضمن اشاره به مشکلات فیزیکی متعددی که افراد در دوره سالمندی دچار آن می‌شوند، گفت: که هر کدام از این مشکلات فیزیکی می‌تواند زندگی را دشوار کند اما آنچه که بیشترین تاثیر را در سبک زندگی سالمندان دارد مشکلات سلامت روانی سالمندان است.
منصوری اضافه کرد: احساس ناامیدی، درک منفی از سلامت جسمی، اندوه و دست کشیدن از تلاش موجب تحلیل رفتن سریع فرد سالخورده می‌شود.
وی تاکید کرد: حمایت اجتماعی از سالخوردگان از مهمترین عوامل تضمین کننده سلامت روان آنهاست. این حمایت اجتماعی باید به گونه‌ای صورت بگیرد که موجب وابستگی سالمند نشود و در عوض او را به سمت استقلال بیشتر سوق دهد. به طور کلی برای اینکه حمایت اجتماعی به سلامت سالمند کمک کند لازم است که فرد سالمند بر آن کنترل داشته باشد.
وی نوع کمک‌ها به فرد سالمند را تشریح کرد و گفت: کمکی که سالخوردگان به آن نیاز ندارند یا آن را نمی‌خواهند یا ضعف آن‌ها را بیش از اندازه بزرگ نشان می‌دهد، فرد سالمند را تحلیل می‌برد و حتی موجب تشدید ناتوانی جسمانی سالمند به دلیل عدم استفاده از آن توانمندی‌ها می‌شود.
این روانشناس افزود: بیشتر از میزان و کمیت ارتباطات با سالمندان، کیفیت این روابط اهمیت دارد. ابراز محبت، ترغیب، احترام و نزدیکی عاطفی بیشترین تاثیر را بر سلامت روان افراد در اواخر عمر دارد. سالمندان ارتباط با نوه‌ها و نتیجه‌ها را بسیار لذت بخش و برای ارتباط بین خودشان و آینده حیاتی می‌دانند.
وی افزود: در واقع افراد زمانی به طور مطلوب پیر می‌شوند که رشد شادابی و تلاش آن‌ها بر ضعف‌های جسمانی شناختی و اجتماعی غلبه کند. فعالیت فیزیکی و ورزش منظم سالمندان می‌تواند بر شرایط فیزیکی و و خواب سالمند اثرات مثبت زیادی داشته باشد.
این روانشناس درباره محل زندگی سالمندان گفت: معموالا سالمندان خانه خود را به هر جایی ترجیح میدهند و زندگی مستقل برای ایشان بسیار ارزشمند است؛ به همین دلیل بهتر است تا حد امکان سالمندان در خانه خود زندگی کنند و در منزل فرزندان و بستگان به عنوان مهمان حضور پیداکنند.
وی درباره انتقال فرد سالمند به خانه سالمندان افزود: انتقال فرد سالمند به خانه سالمندان بهتر است که آخرین انتخاب باشد و در شرایطی انتخاب شود که هیچ گزینه بهتری وجود ندارد.
وی تاکید کرد: زندگی در خانه سالمندان باعث تشدید علائم سالمندی و کوتاه شدن عمر سالمندان می‌شود. هر کدام از ما از دو منظر می‌توانیم به مسائل دوران سالمندی توجه کنیم: اول اینکه چگونه دوران سالمندی بهتر و سالم تری داشته
باشیم و دیگر اینکه چگونه به سالمندان اطراف خود کمک کنیم تا شرایط بهتری پیدا کنند.
وی ادامه داد: در پاسخ به سوال اول می‌توان به مراقبت‌های مختلف بر سبک زندگی خود اشاره کرد که سلامت جسم و روان را ارتقا میدهند. از جمله انجام چکاپ‌های مختلف، ورزش منظم، تغذیه خوب و سبک زندگی سالم که ما را تا حد امکان از بیماری‌ها و عوارض پیری دور می‌کنند و همچنین داشتن ارتباطات اجتماعی قوی، شبکه حمایتی از دوستان و بستگان و داشتن مهارت‌ها و سرگرمی‌های مفید که در ایام پیری بتوانند ما را از رکود و بی عملی دور کنند.
و اما در مورد سوال دوم، همه ما می‌توانیم با توجه مثبت و احترام، کهن سالان اطراف خود و سایر کهن سالان اجتماع را مورد حمایت قرار دهیم و با رعایت این اصول به بالا رفتن فرهنگ جامعه در ارتباط با سالمندان و تاثیر آن بر سایر بخش‌های جامعه کمک کنیم.
