دکتر جواد خلعتبری دانشیار و رئیس کمیته تخصصی روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی و عضو هیات بازرسان سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در خصوص این طرح مصاحبه ای با خبرنگار سایک نیوز داشته اند که در زیر می آید:
آقای دکتر خلعتبری، به عنوان مدرس، اجرای این طرح و شرکت کنندگان آنرا چگونه ارزیابی کردید؟
در موقعیت فعلی جامعه ما که بسیاری از برنامه ها و سیاست ها در جهت ازدواج جوانان متمرکز شده است، ضروری است که برای ساختن یک ازدواج موفق نیز، جوانان را آگاه و آماده تر بسازیم. تداوم طرح حاضر از اینرو که به پیشگیری سطح اولیه می پردازد؛ بسیار ضروری به نظر می رسد. تربیت متخصصانی که بتوانند اطلاعات اولیه و اساسی را در مورد شیوه انتخاب و نحوه همسرگزینی و مهارتهای لازم برای انتخاب همسر به زوجین ارائه نمایند، زمینه ساز استحکام و ثبات ازدواج و کاهش نرخ طلاق و ارتقا کیفیت زندگی زناشویی خواهد بود.
قرار نیست ما جلوی ازدواج را بگیریم، بلکه قرار است ازدواج صحیح را آموزش دهیم. زمانی که می‌گوییم ازدواج صحیح، یعنی بحث تناسب و همسان‌گزینی مطرح است. البته لازم به ذکر است همه‌جا نیز بحث همسان‌گزینی مطرح نیست بلکه در بعضی موارد، مکمل بودن مهم است.
این طرح، طرح نویی است و روانشناسان و مشاوران با مدارک فوق‌لیسانس و دکتری می توانند در این طرح شرکت نمایند.
موضوعی که در طول کارگاه برای من جالب بود این بود که شرکت کنندگان عموماً دوره های مهارت های زندگی را گذرانده و در این حیطه، از دانش و تسلط نسبتاً خوبی برخوردار بودند. الحمدالله شاهد افزایش آگاهی و دانش دانشجویان و فارغ التحصیلان فوق‌لیسانس و دکتری در سطح کشور هستیم.
اینکه در حال حاضر توجه به پیشگیری اولیه به وسیله این طرح در حال پررنگ تر شدن است، می تواند بسیار مفید باشد و حتی در پیشگیری ثانویه نیز تاثیر گذار باشد. پیشگیری ثانویه در جایی معنا خواهد داشت که فرضاً فردی طلاق گرفته است و می خواهد مجدداً ازدواج کند و ما به عنوان متخصص می بایست به او آموزش های لازم را ارائه دهیم.
تا آنجا که بنده اطلاع دارم، تمام مدرسانی که موسسه آموزش عالی مدت برای این طرح انتخاب کرده است بسیار مسلط و مجرب می باشند و در مورد شرکت کنندگان نیز آنطور که من از کارگاه امروز متوجه شدم، انگیزه بسیار زیادی وجود داشت و ما می توانیم با آموزش، از آنها به عنوان مشاورانی حاذق و مدرسانی مسلط در این حوزه استفاده نماییم.
فکر می‌کنید این طرح واقعاً بتواند در پیشگیری از طلاق و پایدار شدن ازدواج تاثیر بگذارد؟
زمانی که روابط زوجین مبهم، متعارض یا دوپهلو باشد، یکدیگر را درک نکنند، یا برای خواسته های یکدیگر ارزشی قایل نشوند ، توانایی حل مشکلات و توافق بر سر موضوعاتی از قبیل روابط جنسی رضایت بخش، نحوه معاشرت و رفت و آمد با خویشان و تربیت فرزندان نداشته باشند، در نتیجه احساس دوری و عدم تفاهم کرده و ممکن است در جستجوی دستیابی به راه حل هایی باشند که هیچ کمکی به آنها نکرده و باعث بدتر شدن وضعیت و یا حتی منجر به طلاق شود. طلاق یک مشکل اجتماعی حساس با پیامدهای جدی برای سلامت روانی و جسمی زوجین و فرزندان است.
مطمئناً زمانی که ما صحبت از همسان‌گزینی می کنیم و مخاطب ما برای مثال متوجه می شود موضوعاتی همچون علائق مشترک، تناسب سنی، بلوغ عاطفی و بلوغ اجتماعی به چه معناست یا زمان مناسب ازدواج و تصمیم گیری برای وی چه زمانی است، یا در نهایت شیوه‌ی برقراری ارتباط و درخواست کردن و مدیریت مشکل و مذاکره کردن را یاد می گیرد، متوجه می شود اگر در زندگی دو نفره مشکلی پیش آمد به جای رفتارهای هیجان مدار، به رفتارهای مسئله مدار بپردازد و راه حل مناسب مشکلات را بیابد.
این آموزش ها به عقیده من بسیار مفید خواهد بود. اما تخصیص تنها ۸ ساعت برای آن، بسیارکم است. قطعاً منابع مالی این طرح محدودیت هایی دارد اما برای مثال می توانستیم به جای تربیت بیش از دو هزار روانشناس و مشاور در هشت ساعت، یک دوره ۵۰ ساعته برای پانصد متخصص تعریف نماییم تا همه‌ی زیر و بم‌های مشاوره‌ی ازدواج و حل مسائل زناشویی را با رویکردهای مختلف بتوان ارائه نمود.
در حال حاضر روش های درمانی بسیاری در دنیا مورد استفاده قرار می گیرند که از جمله جدیدترین آنها می توان به رویکرد مک‌مستر یا روش بوئن اشاره نمود و همچنین روش هایی همچون ACT یا CBT. اما می بایست به صورت ترکیبی و متناسب با فرهنگ مان آنها را به کار گیریم.
در این دوره ها ما تنها می توانیم شرکت کنندگان را با مباحث آشنا کرده و منابع را مشخص کنیم، اما پیشنهاد می کنم این طرح ادامه دار باشد. در موسسه آموزش عالی مدت، همین دانشجویان و با همین اساتید ادامه مباحث را داشته باشند. در این صورت ما مدرسانی تربیت خواهیم کرد که واقعاً تأثیرگذار باشند.
به عنوان سؤال آخر، اشاره‌ای داشتید به موضوع بومی شدن رویکردهای مربوط به حوزه خانواده و ازدواج، سرفصل های این دوره را چطور ارزیابی می نمایید؟
سرفصل‌ها خوب بود. اما باید زمان بندی ها را کمی تغییر داد، برای مثال مهارت برگزاری کارگاه را می توان در حدود یک ربع توضیح داد و به جزوه آن اکتفا نمود.
فکر می‌کنم موضوعاتی همچون برقراری ارتباط، روابط بین فردی مؤثر، مهارت های حل مسئله و تصمیم‌گیری، مدیریت خشم، یا تفکر انتقادی، مدیریت استرس، خودآگاهی و به طور کلی مهارت های زندگی بسیار مهم هستند و می توانند در سرفصل‌های بعدی تعریف شوند، اما در مجموع سرفصل ها مفید و مناسب بودند.
بیشتر بخوانید:
تربیت ۲۵۰۰ مدرس پیش از ازدواج تا پایان سال جاری
دوره‌های ۱۶ ساعته مهارت های ازدواج برای عموم از فروردین ۹۶ آغاز می شود
وزارت ورزش و جوانان متولی برگزاری “طرح ملی تربیت مربی مهارت های ازدواج” برای اولین بار در کشور
دکتر سعید رضایی: وزرات ورزش و جوانان کار بسیار ارزنده ای انجام داده و گام بلندی را برداشته است
