به گزارش سایک‌نیوز و نقل از نیوز مدیکال نت، پژوهشگران «موسسه پژوهشی بیکرست روتمان» (Baycrest’s Rotman Research Institute) آمریکا، در پروژه جدیدی گزارش داده‌اند که افراد مسنی که اطلاعات زیادی را در مغز خود ذخیره می‌کنند، خاطرات در هم ریخته‌ای دارند. آنها به دلیل وجود این خاطرات به هم ریخته، در مقایسه با بزرگسالان جوان‌تر، مشکل بیشتری در به خاطر سپردن اطلاعات خاص و دقیق دارند. این نتایج ممکن است توضیح دهند که چرا عقل و دانش با افزایش سن، حتی با وجود کاهش حافظه، همچنان رشد می‌کنند.
برای این که کارهای زندگی روزمره خود را انجام دهیم، باید اطلاعاتی را که با کارهای ما مرتبط نیستند، سرکوب یا مهار کنیم. به عنوان نمونه، هنگام رانندگی باید بتوانیم روی جاده تمرکز کنیم نه روی موسیقی رادیو.
دکتر “لین هاشر”(Lynn Hasher)، پژوهشگر ارشد این پروژه و همکارانش نشان داده‌اند که کارآیی این قدرت مهار کردن در بزرگسالی کمتر می‌شود و در نتیجه، سیلی از اطلاعات برای بزرگسالان مسن‌تر به وجود می‌آید که اختلال در حافظه را به همراه دارد.
هاشر گفت: هنگامی که افراد مسن‌تر سعی می‌کنند جزئیات خاص را به خاطر بسپارند، مشکل بیشتری را تجربه می‌کنند زیرا آنها به جزئیات دیگری در ذهن آنها متصل شده‌اند و همه آنها باید از فیلتر ذهن عبور کنند. به عنوان نمونه، تصور کنید که پنج نفر به نام “جان” را می‌شناسید و سعی می‌کنید نام خانوادگی یک نفر از آنها را به خاطر بسپارید. این برای شما دشوارتر از این است که فقط یک نفر به نام جان را بشناسید. این شبیه چیزی است که وقتی افراد مسن سعی می‌کنند جزئیات خاصی را به خاطر بیاورند، رخ می‌دهد.
پژوهشگران در این پروژه، پژوهش‌های هاشر را که طی ۲۰ سال انجام شده‌اند و حافظه بزرگسالان مسن را بررسی می‌کنند، مورد بررسی قرار دادند.
در برخی از آزمایش‌های رفتاری، تصاویری به افراد مسن و جوان‌تر نشان داده شد که در بالای آنها کلماتی قرار داشت. این کلمات برای حواس‌پرتی بود. ابتدا به آنها گفته شد که کلمات مزاحم را نادیده بگیرند و بگویند که آیا تصویر بعدی که دیدند، مشابه عکس قبلی است یا خیر. سپس، آنها در مورد کلماتی که به آنها گفته شده بود که نادیده بگیرند، مورد آزمایش قرار گرفتند. به عنوان نمونه، اگر قبلا کلمه “هیدروژن” در بالای تصویر ظاهر می‌شد، بعدا از شرکت‌کنندگان پرسیده می‌شد که فراوان‌ترین عنصر در خورشید چیست؟
بزرگسالان مسن‌تر زمانی که پاسخ همان کلمه بالای تصویر بود، عملکرد بهتری داشتند؛ یعنی از حواس‌پرتی برای حل کردن مشکل استفاده کردند. برای بزرگسالان جوان‌تر، چنین تأثیری وجود نداشت؛ گویی که حواس‌پرتی اصلا وجود ندارد.
چندین پژوهش که طی سال‌های اخیر انجام شده‌اند، نتایج مشابهی را گزارش کرده‌اند. به نظر می‌رسد که بزرگسالان جوان‌تر، اطلاعات نامربوط را مهار می‌کنند؛ این در حالی است که به نظر می‌رسد بزرگسالان مسن‌تر آن را ذخیره می‌کنند. یافته‌های تصویربرداری عصبی نیز نتایج مشابهی را ارائه می‌دهند.
دکتر “تارک آمر”(Tarek Amer)، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: بررسی فعالیت مغز نشان داد که افراد مسن برخلاف بزرگسالان جوان، هر دو دسته‌بندی تصویر مرتبط و نامرتبط را به خاطر می‌آورند. این نشان می‌دهد که سالمندان، این تصاویر را زمانی به خاطر می‌آوردند که قرار بود آنها را نادیده بگیرند و از این ایده پشتیبانی می‌کند که سالمندان، اطلاعات زیادی را پردازش و ذخیره می‌کنند.
اگرچه داشتن خاطرات به هم ریخته‌تر باعث می‌شود که افراد مسن در به خاطر سپردن جزئیات خاص با مشکل بیشتری مواجه شوند اما مزایایی نیز دارد. سالمندان علاوه بر داشتن دانش عمومی و خرد بیشتر، ممکن است از دانش قبلی و حواس‌پرتی خود برای تصمیم‌گیری و کارهای خلاقانه نیز بهتر استفاده کنند.
برای افراد مسن‌تر که می‌خواهند حافظه خود را برای جزئیات خاص بهبود ببخشند، ممکن است بتوان برنامه‌های حافظه‌ای را توسعه داد که از عوامل حواس‌پرتی به نفع آنها استفاده می‌کنند.
این پژوهش، در مجله “Trends in Cognitive Sciences” به چاپ رسید.
بیشتر بخوانید:
