دقیق یادش نیست از چه زمانی زخم معده داشته ولی از سالی که پدرش را از دست داد؛ این درد امانش را بریده، به یاد می آورد چندین بار به پزشکان متعدد گوارش مراجعه کرده و بارها و بارها آندوسکپی کرده، رژیم های سخت را تحمل کرده اما از شر این درد خلاص نشده است.
مریم حتی به پیشنهاد در و همسایه پیش متخصصان طب سنتی هم رفت و مو به مو هر چه آنها گفتند را رعایت کرد اما این درد هنوز در معده اش باقیمانده است. حالا پزشکی به او گفته که درد معده ات «سایوکوسوماتیک» است. یعنی درد روان تنی.
بیماری های روان تنی بیماری های جسمی هستند که عوامل روانی در شروع و تشدید آنها مؤثرند. منظور این نیست که فقط علل روانی در به وجود آوردن این اختلالات دخالت دارند عوامل دیگر هم در بروز این ناراحتی ها دخالت دارند اما عوامل روانی به صورت تسریع کننده یا کاتالیزور عمل می کنند.
افکار و هیجانهای آدمی، نحوه واکنش انسان را تغییر میدهند. یکی از واکنشهای بدنی انسان به استرس ها، بیماری است. موضوعی که افراد معمولاً از این مسئله غافل هستند.
بیماریهای جسمانی نظیر زخم معده، بیماری قلبی و عروقی و آسم ممکن است تحت تأثیر افکار و احساسات قرار گیرند. شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد، مدت و شاید حتی وقوع این نوع بیماریها میتواند تحت تأثیر حالتهای روانی مبتلایان به آنها قرار گیرد.
چنین اختلالی، اختلال روانتنی یا اختلال سایکوسوماتیک نام دارد و به صورت اختلال بدنی که تحت تأثیر ذهن قرار دارد یا در شدیدترین حالت، توسط ذهن ایجاد میشود، تعریف شده است.
سارا هاشمی پور، متخصص اعصاب و روان و فلوشیپ سایکوسوماتیک درباره بیماری های روان تنی یا سایکوسوماتیک گفت: این نوع از بیماری های ترکیبی از بیماری های جسمی و روانی هستند، فرد مبتلا به بیماری روان تنی نوعی از تظاهرات بیماری های روانی و جسمی را با هم داراست.
وی طیف بیماری های روان تنی را گسترده اعلام کرد و افزود: عوارض برخی از داروها برای بیماری جسمی، روانی است یا برعکس عوارض برخی از داروها برای بیماری های روانی، جسمی است که درمان را پیچیده می کند.
این فوق تخصص بیماری های سایکوسوماتیک اضافه کرد: ممکن است فردی که از بیماری دیابت رنج می برد دچار نوعی بیماری دوقطبی (افسردگی-شیدایی) باشد یا فردی که دچار اختلال دوقطبی شده به تظاهراتی همچون سردرد دچار شده باشد.
هاشمی پور با تاکید بر اینکه برای درمان بیماری های روانی باید فرد را از منظر سلامت جسمی بررسی کرد، افزود: در صورت نبود مشکل در بخش سلامت جسمی باید سلامت روان فرد سلامت بررسی شود.
وی افزود: نباید نقش داروها را فراموش کرد برخی داروها حوزه روانشناختی فرد را متأثر می کنند و می تواند فرد را مستعد فشار خون، چربی و دیابت کند و باعث طیف وسیعی از بیماری های روان تنی می شوند.
هاشمی پور گفت: در حال حاضر اختلال های اضطرابی که به دلیل مشکلات اقتصادی، اجتماعی است، بسیاری از افراد جامعه را گرفتار کرده است؛ فرد مبتلا به این نوع اضطراب ها از دردهای جسمی شکایت دارد در حالی که مشکل در جای دیگر و روان فرد است.
این پزشک متخصص روانپزشک مکانیزم افراد در مقابله با بیماری های روان تنی را به دو نوع کارآمد و ناکارآمد تقسیم کرد و افزود: فرد در مواجه با اضطراب ها سعی می کند مکانیزم های مختلفی بهره بگیرد اما بسیاری از افراد از مکانیزم های ناکارآمد استفاده می کنند، زیرا مهارت های زندگی و مهارت حل مساله را فرا نگرفته اند.
وی افزود: فرد باید در دوران کودکی و نوجوانی ابتدا در خانه سپس در جامعه مهارت های زندگی را بیاموزد و بتواند به صورت خودآگاه از مکانیزم های کارآمد برای مقابله با مشکلات و اضطراب ها استفاده کند.
منبع: ایرنا