در مطالعهای جدید، دو الگو از علائم نشان داده شده است که میتواند برای پیشبینی گسترش اختلال دوقطبی در افراد جوان استفاده شود. این یافتههای جدید، میتواند سیستم هشدار بهتری برای آن دسته از اختلالهای ذهنی به ما دهد که بر حالات روحیمان تاثیر منفی میگذارند و تشخیصشان دشواری زیادی را بههمراه دارد. ما نمیدانیم که دقیقاً چه عواملی در اختلال دوقطبی ایفای نقش میکنند، اگرچه انتظار میرود چند عوامل محیطی و ژنتیکی در این اختلال دخیل باشند. ما تاکنون دادههای چندان زیادی دربارهی نوع رفتاری که میتواند به اختلال دوقطبی منجر شود، در دست نداریم.
گروهی بینالمللی از محققان، بهمنظور بهبود دانش ما در خصوص علائم و نشانههای آغاز بیماری یا علائمی که قبل از بروز اختلال دوقطبی خود را نمایان میسازند، به بررسی ۳۹ مطالعهی قبلی در رابطه با نشانههای آغاز بیماری پرداخت. آنها یافتهها را زیر و رو کردند تا به الگویی دست پیدا کنند و دو الگو را هم بهدست آوردند.
محققان در مقالهی خود نوشتند: «شواهدی از انواع گستردهای از علائم بیماریزای روانی و تغییرات رفتاری وجود داشت و روابط آماری معناداری با تشخیصهای بعدی اختلال دوقطبی حاصل آمد. برخی از این عوامل توانستند آغاز سندرومیِ اختلال دوقطبی را پیشبینی کنند.»
الگوی نخست علائمی که محققان شناسایی کردند، هوموتایپی بود؛ یعنی مشابه با خودِ اختلال دوقطبی. این علائم شامل نوسان حالت روحی، دورههای تهییج روحی و افسردگی شدید است که تقریباً شبیه به علائم مربوط به اختلال دوقطبی هستند. این علائم با عنوان «حساسیت پایین» شناخته میشوند؛ یعنی اکثر جوانانی که با این علائم دست و پنجه نرم میکنند، آنقدر تداوم پیدا نکردند تا اختلال دوقطبی را بهوجود بیاورند. با این حال، علائم مذکور از شرایط متوسط تا بالا بهرهمند هستند؛ یعنی علائم فوق در بسیاری از آنهایی که سرانجام با این اختلال تشخیص داده شدند، نمایان شد.
الگوی دوم علائم، هتروتایپی بود؛ یعنی این علائم با خودِ اختلال دوقطبی فرق داشتند. در اینجا شامل اضطراب، اختلالهای توجه و تمرکز و اختلالهای رفتاری مانند اختلال بیشفعالی و غیره میشد. جوانان اندکی که این علائم را داشتند، به اختلال دوقطبی هم دچار شدند. در تمامی مطالعههایی که محققان بررسی کردند، این علائم قبل از تشخیص اختلال دوقطبی ثبت شده بودند. اگرچه یافتهها فاقد سیستم هشداری کاملاً دقیق اولیه برای اختلال دوقطبی هستند، اما نشان میدهند که اگر با دقت بیشتری نگاه کنیم، برخی علائم ابتدایی شاید وجود داشته باشند.
تجزیه و تحلیلِ انجام شده نشان از چند عامل خطر برای اختلال دوقطبی داشت که در مطالعات قبلی شناسایی شده بودند؛ مثل آسیبهای سر، قرار گرفتن در معرض داروها، سوءاستفاده جنسی یا فیزیکی، استرس و غیره. علم به اینکه، شخص در معرض اختلال دوقطبی قرار دارد، برای پزشکان کافی نیست تا از گسترش آن جلوگیری نمایند؛ این عامل میتواند در مدیریت اختلال از آغاز، حیاتی باشد.
هم اختلال دوقطبی نوع اول و هم اختلال دوقطبی نوع دوم به تجزیه و تحلیل رسیدند. این شرایط سالیانه بر ۳ نفر از هر ۱۰۰ نفر تاثیر میگذارد و معمولاً بین سنین ۱۵ تا ۱۹ سالگی گسترش پیدا میکند. آنچه تحقیقات جدید به ما اعطا میکند، مبنای خوبی برای مطالعات آینده است تا چگونگی گسترش اختلال دوقطبی را بررسی کنیم و درک بهتری از رابطهی این علائم مختلف با یکدیگر بهدست آوریم.
محققان در پایان گفتند: «برای ارتقای ارزش پیشبینی ویژگیهای بالینی که میتوانند تشخیص اختلال دوقطبی را با سهولت همراه سازند، شاید ادغام عوامل خطر مختلف ضروری باشد. این نکته نیز باید به بررسی برسد که آیا ویژگیهای مختلف یا مجموعه ویژگیهای مختلف میتوانند ارزش پیشبینی خاصی در جنبههای خاصی از اختلال دوقطبی داشته باشند یا خیر؟»
این تحقیق در مجلهی Harvard Review of Psychiatry منتشر شده است.
منبع: مجله علمی ایلیاد