حتما شنیده اید که برخی از مردم برای تسکین استرس های خود به خوردن غذا و خوراکی روی می آورند. شاید حتی خودتان هم یکی از این افراد باشید که هنگام ناراحتی، نگرانی یا تجربه استرس و فشار فکری سریعا سراغ شیرینی، بستنی، فست فود یا خوراکی های دیگر می روند تا بدین طریق، فکرشان را به چیزی بهتر معطوف کنند.
تعداد اشخاصی که به این ترتیب سعی در رفع استرس های خود دارند، کم نیست. اما آیا واقعا این ولع و در پی آن پرخوری کردن، می تواند مشغله های فکری را تسکین ببخشد؟
این رفتار تکانشی که باعث می شود تا فرد به سمت مصرف خوراکی های شیرین روی بیاورد، در نتیجه گرسنگی روحی ایجاد می گردد.
«ریچل گولدمن»، کارشناس روانشناسی و متخصص عارضه های ناشی از پرخوری در این رابطه بیان داشته که برخی از انسان ها هنگام مواجهه با شرایط پراسترس، ناراحتی، عصبانیت و غم دچار نوعی «گرسنگی روحی» می شوند که باعث می شود به پرخوری روی بیاورند.
وی برای اثبات این ادعا، روی اشخاصی که به تازگی عمل جراحی چاقی انجام داده بودند، آزمایشاتی انجام داد. برای این منظور، تصاویری از غذاهای ساده به این افراد نمایش داده شد. کسانی که پس از جراحی، موفقیت کمتری در راستای لاغری کسب کرده بودند، پس دیدن عکس ها ذهنشان به سرعت هوس غذا کرد. این در حالی بود که دسته دوم، یعنی کسانی که جراحی لاغری را با موفقیت پشت سر گذاشته بودند، بعد از دیدن تصاویر، هیچ حسی به غذاها پیدا نکردند.
این آزمایش نشان می دهد که غذا هم می تواند خاصیت اعتیادگونه داشته باشد.
لازم است اشاره کنیم که بین پرخوری عصبی و پرخوری عادی تفاوت زیادی وجود دارد. در پرخوری عادی، فرد با سرعت بسیار بالا، حجم زیادی از غذا را می بلعد و هیچ کنترلی هم روی این رفتار ندارد. البته ممکن است پس از زیاده روی کردن در مصرف غذا، دچار عذاب وجدان بشود.
اما در پرخوری عصبی، غذاخوردن از روی هوس انجام می شود و پس از آن هم ممکن است هیچ پشیمانی یا عذاب وجدانی به فرد دست ندهد.
پرخوری عصبی و ناشی از استرس زمانی نگران کننده خواهد بود که فرد از روی هوس این کار را انجام بدهد، در حالی که هیچ کنترلی روی آن ندارد. در این صورت، این رفتار می تواند به پرخوری بیمارگونه تبدیل شود.
یکی از راه های پیشگیری از ابتلا به چنین رفتار پرخطری، این است که پیش از خوردن غذا یا خوراکی، به آن فکر کنید.
وقتی در نتیجه استرس، پرخوری می کنید، دچار احساسات منفی شده و شاید برای رفع آن دست به دامن رفتار منفی و اشتباه دیگری بشوید. در این حالت، ذهن، افکار و رفتارهای شما همه تحت تاثیر این امر قرار می گیرند که ممکن است نتیجه ی ناخوشایندی به دنبال داشته باشد.
لازم به یادآوری است که حتی فکر کردن به غذا پس از انجام یک کار سخت نیز به عنوان پرخوری ناشی از استرس شناخته می شود. هر گونه مصرف غذا و خوراکی به دنبال احساسات منفی، عصبانیت، نگرانی، مشغله فکری و مشکلات روحی که در نتیجه گرسنگی جسمانی نباشد، یک مکانیزم ناسالم آرامش‌بخش است که پیامدهای بدی در زندگی فرد به دنبال خواهد داشت.
اگر به هر دلیلی نمی توانید بر این نوع ولع خوردن خود غلبه کنید، بهتر است به جای مصرف غذاهای مضر، میوه و سبزیجات سالم مصرف کنید تا دست کم از عواقب ناراحت کننده ی آن همانند چاقی، دیابت یا فشارخون جلوگیری کرده باشید.
اما برای غلبه بر ولعِ ناشی از استرس، می توانید به کارهای ساده ای همانند پیاده روی، تمیز کردن خانه یا تماس با دوستان بپردازید.
دکتر گودمن در این رابطه بیان داشته اگر پس از گذشت ۱۰ دقیقه هوس شما از بین رفت، ممکن است احساس گرسنگی شما عصبی بوده باشد. اما اگر همچنان احساس گرسنگی داشته باشید، پس حتما بدنتان واقعا به صرف غذا نیاز دارد.
گفتنی است که پرخوری عصبی در هر حالت برای سلامت فرد ضرر خواهد داشت و هیچ گونه جنبه سلامتی به دنبال ندارد.
اگر هرچند وقت یکبار و با فواصل زمانی طولانی، پس از تجربه عصبانیت یا ناراحتی دست به دامن غذا یا شیرینی جات می شوید، چندان جای نگرانی وجود ندارد.
اما اگر انسانی عصبی بوده و برای تسکین مشغله های فکری خود دایما بستنی، شکلات، پیتزا، شیرینی و … مصرف می کنید، بارزترین مشکلی که خیلی زود به آن دچار خواهید شد، چاقی است؛ که چاقی نیز خود، پیامدهای ناخوشایندی دارد و به این ترتیب، یک چرخه ی ناسالم در زندگی فرد ایجاد می شود.
برای پیشگیری از آسیب هایی که پرخوری ناشی از استرس ایجاد می نمایند، بهتر است فعالیت فیزیکی داشته باشید. ورزش در حد تعادل می تواند به پایین آوردن هورمون کورتیزول در بدن کمک کند.
استرس طولانی مدت باعث می شود سطح هورمون کورتیزول در بدن بالا برود. تحقیقات بسیاری نشان داده کورتیزول باعث تحریک به خوردن غذا در افراد می شود که بیشتر این غذاها را نیز خوراکی های چرب و شیرین تشکیل داده اند.
گفتنی است، در یک تحقیق مشخص شد خانم هایی که هنگام استرس به فست فود روی می آورند استرسشان کم می شود. دلیل آن نیز ترشح دوپامینی است که به واسطه خوردن این غذاها در مغز آزاد می شود. اما مشکل اینجاست که فرد برای رسیدن به دوپامین باید مقدار زیادی غذا مصرف کند که نتیجه اش پرخوری می شود.
در آخر هم اشاره کنیم اگر غذا خوردن پس از استرس تاثیر تسکین دهنده نداشت، انسان این کار را انجام نمی داد. اما باید بدانید که خوردن فقط یک مسکن موقتی است؛ برای مثال در یک تحقیق مشخص شد که شکلات خلق و خوی افراد را بهتر می کند، اما فقط برای ۳ دقیقه.
منبع : سایت روزیاتو
بیشتر بخوانید
