یکی از خدماتی که قرار بود با راه‌اندازی کلینیک‌های سلامت جنسی و خانواده توسط وزارت بهداشت در اختیار زوجین قرار بگیرد، بیمه‌شدن هزینه‌های درمان‌های مربوط به مشکلات جنسی بود که با عدم راه‌اندازی این کلینیک‌ها مشخص نیست چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد.
در سال‌های اخیر با گسترش آمار طلاق، توجه مردم و مسؤولان نسبت به شناسایی علل و عوامل به بن‌بست رسیدن زندگی‌های زناشویی معطوف شده است. عوامل مختلفی در بروز طلاق اثرگذار هستند اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که ردپای مشکلات جنسی در بخش زیادی از پرونده‌های منجر به طلاق و حتی زندگی‌های مشترکی که به سردی گراییده‌اند، دیده می‌شود.
ردپای مشکلات جنسی در افزایش آمار طلاق
برخی از مطالعات موجود در این زمینه نشان می‌دهند در بین ۶۰ تا ۷۰ درصد طلاق‌ها می‌توان ردپای مشکلات جنسی را به‌عنوان یکی از عوامل لحاظ کرد و این مشکلات را می‌توان یکی از مهم‌ترین عوامل سوق‌دهنده به سمت طلاق دانست. این در حالی است که به دلایل فرهنگی، زوجین عموماً نارضایتی‌های جنسی خود را کتمان می‌کنند و با وجود این‌که این عامل در بروز طلاق بسیار مؤثر است اما معمولاً حرفی از آن به میان نمی‌آید. از سوی دیگر، تغییرات اجتماعی گسترده و پرابلماتیک‌شدن مسایل جنسی در جامعه ضرورت توجه به این مسأله را بیش از پیش نشان می‌دهد.
وعده‌هایی برای تأسیس کلینیک‌های سلامت خانواده و سلامت جنسی
با توجه به اهمیت موضوع، از چند سال گذشته بحث تأسیس کلینیک‌های سلامت خانواده و سلامت جنسی مورد توجه مسؤولان قرار گرفت. اولین‌بار در آذرماه سال ۹۱ بود که مسؤولان وقت مرکز امور زنان و خانواده خبر از راه‌اندازی کلینیک‌های سلامت خانواده در استان‌های مختلف کشور دادند اما راه‌اندازی این کلینیک‌ها دائماً به تعویق افتاد تا این‌که فعالیت دولت دهم به پایان رسید و دولت یازدهم روی کار آمد و همچنان خبری از شروع به کار این کلینیک‌ها نشد. با گذشت ۲ سال از روی کار آمدن دولت یازدهم، سرانجام در سال ۹۴ زمزمه‌های راه‌اندازی این کلینیک‌ها بار دیگر شنیده شد.
مردادماه سال ۹۴ اطهره نژادی، معاون وقت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری از راه‌اندازی کلینیک‌های سلامت خانواده به‌صورت پایلوت در ۹ استان کشور با همکاری وزارت بهداشت خبر داد. قرار بود این کلینیک‌ها در مراکز استان‌ها شروع به کار کنند و در آن‌ها تخصص‌های مختلف و متنوعی که برای یک خانواده پایدار مورد نیاز است مانند خدمات پزشکی، مشاوره حقوقی و روانشناسی و حتی مشاوره در زمینه مسائل شرعی ارائه شود.
مهرماه همان سال شهیندخت مولاوردی، معاون وقت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با اشاره به این‌که کلینیک‌های سلامت خانواده در ۹ استان در حال راه‌اندازی است، تصریح کرد که در این ارتباط تفاهم‌نامه‌ای امضا شده و بیشتر کار این کلینیک‌ها به بحث سلامت جنسی برمی‌گردد. مولاوردی اعلام کرد که بحث اساسی برای سال ۹۴ و ۹۵ کلینیک‌های سلامت خانواده است که ان‌شا‌الله بتوانیم این کلینیک‌ها را در سراسر کشور راه‌اندازی کنیم.
اما آبان‌ماه ۹۴ زمانی بود که مسؤولان وقت وزارت بهداشت در این زمینه ورود پیدا کردند. دکتر محمداسماعیل مطلق، مدیرکل سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت از آمادگی ۱۵ استان برای ایجاد کلینیک «سلامت زناشویی» خبر داد و گفت باید این اقدام را سریع‌تر به انجام برسانند و دستورالعمل برنامه این کلینیک‌ها متعاقباً از سوی دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس ابلاغ خواهد شد.
دی‌ماه سال ۹۴ علی‌اکبر سیاری، معاون وقت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز از نتایج تحقیقاتی بر روی ۴۰۰ خانواده خبر داد که بر اساس آن ۶۳ درصد زوجین از روابط جنسی خود ناراضی هستند و اعلام کرد که وزارت بهداشت در این رابطه چند کار انجام می‌دهد؛ آموزش‌های قبل و ضمن ازدواج یکی از آن‌ها است و به این نتیجه رسیدیم که باید آموزش‌ها در جهت توانمندسازی زوجین استمرار داشته باشد که این افراد بتوانند مسایل خود را حل کنند. به همین مناسبت گروهی به عنوان تیمی مشاوره‌ای در ۱۳ دانشگاه فعالیت می‌کنند و درصدد توسعه آن هستیم که کلینیک سلامت جنسی هم جزوی از این طرح است.
بیمه‌ها، خدمات کلینیک‌های سلامت جنسی را پوشش می‌دهند
هم‌زمان محمد اسلامی، رییس اداره سلامت خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اظهار کرد که ۱۳ کلینیک سلامت جنسی در بهمن و اسفند سال جاری در استان‌های مختلف راه‌اندازی می‌شود و بیمه‌ها، خدمات درمانی و مشاوره این مراکز را پوشش می‌دهند. همچنین به گفته او از بین ۵۷ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کشور، ۱۳ دانشگاه برای ایجاد کلینیک سلامت جنسی اعلام آمادگی کرده‌اند و طی بهمن و حداکثر تا آخر اسفند ماه سال ۹۴ این ۱۳ کلینیک در شهرهای مختلف از جمله تهران، مشهد، شیراز، ساری و زنجان راه‌اندازی می‌شوند و سال ۹۵ نیز این کلینیک‌ها در ۴۴ دانشگاه علوم پزشکی کشور تأسیس خواهند شد.
در همان روزها بار دیگر اطهره نژادی، معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری از راه‌اندازی کلینیک سلامت خانواده در دانشگاه‌های علوم پزشکی مراکز استان‌ها به دنبال عقد تفاهم‌نامه با وزارت بهداشت خبر داد و اعلام کرد تا اسفندماه سال ۹۴، ۹ کلینیک در نقاط مختلف کشور راه‌اندازی می‌شود و تأسیس کلینیک‌های سلامت خانواده در سال ۹۵ بستگی به استقبال دانشگاه‌های علوم پزشکی و همکاری استان‌ها با مرکز دارد.
سرانجام اسفند ۹۴ رسید اما خبری از راه‌اندازی کلینیک‌ها نبود. به گفته محمداسماعیل مطلق، مدیرکل دفتر سلامت خانواده و جمعیت وزارت بهداشت، ایجاد ۱۳ کلینیک سلامت جنسی که قرار بود در زمستان ۹۴ به بهره‌برداری برسد، به علت آماده نبودن زیرساخت‌های آن به سال ۹۵ موکول شد.
خردادماه ۹۵ شهیندخت مولاوردی، معاون وقت زنان و خانواده ریاست جمهوری مجدداً به موضوع کلینیک‌ها پرداخت و خبر داد که در طول فعالیت او ۱۷ کلینیک سلامت خانواده راه‌اندازی شده‌اند؛ این اظهارات در حالی بود که پیش از آن مسؤولان وزارت بهداشت این آمار را رد کرده بودند.
مرداد ماه سال ۹۵ نژادی اعلام کرد که کلینیک‌های سلامت خانواده و جنسی از اوایل نیمه دوم سال شروع به کار کنند. پس از صحبت‌های نژادی، این‌طور به نظر می‌رسید که همه چیز برای شروع به کار کلینیک‌ها آماده است اما صحبت‌های احمد حاجبی، مدیرکل سلامت روان وزارت بهداشت در آذر همان سال، آب پاکی را روی دست همه ریخت. به گفته او “لازم نیست همه متخصصان را یکجا جمع کنیم و اسمش را بگذاریم کلینیک جنسی که چه بسا به خاطر انگی که وجود دارد، کسی به آن‌ها مراجعه نکند. هرکس خواست این کلینیک‌ها را توسعه دهد، منعی نیست ولی نبودنش دال بر این نیست که مهارت و توانایی درمان این اختلالات در کشور وجود ندارد. در حال حاضر نیز این مراکز وجود دارند، آگاهی مردم کم است که به این مراکز مراجعه نمی‌کنند. تعداد متخصصان روانپزشکی، اورولوژی، زنان و زایمان در کشور کم نیستند و همه جا هم در دسترس هستند. ما به این سمت می‌رویم که ظرفیت‌های مجموعه‌ای ایجاد کنیم، حالا اسمش را کلینیک جنسی نمی‌گذاریم، من آرزو می‌کنم روزی برسد که در هر دانشگاه علوم پزشکی (در هر استان) یک مرکز این‌چنینی داشته باشیم که کارهای آن در حال انجام است.درباره زمان عملی شدن آن واقعاً بحث ۱۰ سال و ۵ سال و سه ماه نیست، بالاخره این کاری است که باید به آن فکر شود و همین کار دوباره محل سوءاستفاده نشود”.
ادعای معاونت زنان مبنی بر راه‌اندازی کلینیک‌های سلامت جنسی!
سخنان حاجبی تا مدت‌ها وضعیت کلینیک‌های سلامت خانواده را به سکوت برد تا این‌که در فروردین‌ماه سال جاری معاون وقت رییس‌جمهور در امور زنان و خانواده برای چندمین‌بار در سال‌های گذشته اعلام کرد که اکنون در ۱۷ استان، کلینیک‌های سلامت خانواده در حال فعالیت هستند و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده قرار است این کلینیک‌ها تا پایان سال جاری در سایر استان‌ها راه‌اندازی شود. روند این سخنان مولاوردی حتی به توئیت‌های او هم کشید و پس از آن به‌عنوان یکی از دستاوردهای معاونت زنان در دولت یازدهم مطرح شد اما براساس اطلاعات منتشرشده از مسؤولان وزارت بهداشت، این اتفاق نیفتاده است.
اما مسأله‌ای که در اینجا مطرح می‌شود اهمیت بیمه‌های مربوط به سلامت جنسی و زناشویی در دو حوزه روانشناسی و پزشکی است. به‌طوری که محمد اسلامی، رییس اداره سلامت خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال ۹۴ اظهار کرده بود با راه‌اندازی کلینیک‌های سلامت جنسی بیمه‌ها، خدمات درمانی و مشاوره این مراکز را پوشش می‌دهند.
کلینیک‌های سلامت جنسی باید راه‌اندازی شوند تا خدمات تحت پوشش بیمه قرار گیرند
برای آگاهی بیشتر از وضعیت پوشش بیمه بیماری‌های جنسی با دکتر سید علی آذین، متخصص پزشکی اجتماعی و فلوشیپ سلامت جنسی گفت‌وگو کردیم. او در این رابطه گفت: بیمه‌ای در این خصوص پیش‌بینی نشده است چون هنوز کلینیک‌هایی که وزارت بهداشت وعده آن‌ها را داده بود، متوقف مانده است. قرار بود این کلینیک‌ها در مراکز دانشگاهی راه‌اندازی شود که دولت هم بتواند هزینه‌های آن را متقبل شود و با حداقل قیمت مردم بتوانند از این خدمات استفاده کنند اما متأسفانه کل پروسه متوقف شده است.
آذین در خصوص هزینه‌های درمان این بیماری‌ها بیان داشت: داروها که تحت پوشش بیمه نیست و خدماتی هم که نیاز به مشاوره‌های روان‌شناختی دارد مانند سایر مشاوره‌های سلامت روان تحت پوشش بیمه نیستند. حداقل باید در مراکز دانشگاهی این خدمات با تعرفه‌های دولتی ارایه شود اما متأسفانه هنوز کلینیک‌های سلامت جنسی افتتاح نشده‌اند.
منبع : مهرخانه
بیشتر بخوانید
