در این نوشته که ادامه مقاله نشانه های مصرف مواد مخدر-۱ می باشد، به معرفی برخی از انواع مواد مخدر جدید و عوارض آنها پرداخته می شود.
توهم زاها (هالوسینوژن ها)
بیش از ۱۰۰ نوع توهم زای طبیعی و مصنوعی مورد استفاده انسان قرار می گیرد که شایعترین آنها LSD (لیزرجیک اسید دی اتیل آمید) می باشد. LSD یک پودر صناعی (سنتتیک) سفید محلول در آب است که به اشکال مختلف از قبیل قرصهای بسیار ریز، کپسول، مایع بی مزه، بی بو و بی رنگ و کاغذهای مربع شکل کوچک آغشته به دارو موجود است و اغلب به صورت خوراکی مورد مصرف قرار می گیرد. LSD به نامهای اسید و تریپ نیز معروف است. مکانیسم اثر از طریق تأثیر بر سیستم سروتونرژیک اعمال می شود. آثار نیم تا یک ساعت پس از مصرف ظاهر می شود. اوج آن ۶-۲ ساعت است و پس از ۱۲ ساعت ناپدید می شود.
آثار مصرف
- جسمی: آثار تحریک سمپاتیک شامل لرزش، تاکیکاردی، افزایش فشارخون، هیپرترمی، تعریق، تاری دید، اتساع مردمک.
- روانی: با مصرف مواد توهم زا ادراکها روشن و عمیق می شود؛ مثلاً رنگ و جنس غنی تر به نظر می رسند، طرح ها واضح می شوند، موسیقی عمیق تر و پرتأثیرتر می شود، هیجانات شدت یافته و تغییرات ناگهانی پیدا می کنند. جا به جایی حسی (synesthesia) شایع است؛ مثلاً بیمار ممکن است رنگ ها را بشنود و یا صداها را ببیند. توهم خصوصاً توهم بینایی شایع است.آگاهی ظاهری از اعضاء داخل بدن، زنده شدن خاطرات فراموش شده قبلی، بروز احساسات مذهبی و نگرش های فلسفی و مسخ شخصیت ممکن است روی دهد.
عوارض جانبی
بازگشت خاطره توهمی (Flashback):
عبارت است از بازگشت خودبخودی و گذرای تجربه. ناشی از مواد، که معمولاً چند ثانیه تا چند دقیقه دوام می آورد. اکثراً به صورت دگرگونی بینایی، توهم هندسی، توهم شنوایی، ریزبینی، درشت بینی، احساس گستردگی زمان و تجربه مجدد هیجانات قوی است.
وابستگی
مصرف دراز مدت مواد توهم زا شایع نیست. معمولاً اعتیاد جسمی و سندرم ترک روی نمی دهد. وابستگی روانی نیز شایع نیست. تحمل نسبت به مواد توهم زا به سرعت بوجود آمده به سرعت نیز از بین می رود.
درمان و توصیه های لازم
- درمان انتخابی نشانه های روان ی حاد ناشی از مصرف، مشاوره حمایتی و آرام بخشی کلامی است. در صورت بروز علائم اضطرابی شدید از بنزودیازپین ها و در صورت بروز علائم سایکوتیک از داروهای آنتی سایکوتیک استفاده کنید.
- هالوسینوژن ها وابستگی فیزیکی ایجاد نمی کنند لذا باید یکباره قطع شوند.
- در صورت بروز فلش بک باید اطمینان داد که این از علائم شایع ترک است و در صورت تداوم ترک برطرف خواهد شد.
آمفتامین
آمفتامین ها نخست جهت مصرف درمانی ساخته شده و اکنون نیز در درمان نارکولپسی، افسردگی و سندرم پرتحرکی کودکان کاربرد دارند. این داروها به عنوان مقلد سمپاتیک یا محرک سیستم عصبی مرکزی نیز معروفند. این ترکیبات شامل متیل فنیدیت (ریتالین) ، دکستروآمفتامین و مت آمفتامین هستند و اسامی خیابانی نظیر کریستال، یخ (ICE)، کریستال مت و سرعت (Speed)، دارند و به صورت پودر با رنگ های مختلف سفید، صورتی، زرد و قرصها و کپسولهایی با رنگ، شکل و اندازه متفاوت موجودند. آمفتامین ها اغلب جهت بهبود کارایی، کاهش خواب و ایجاد سرخوشی توسط ورزشکاران، دانشجویان و رانندگان مورد سوءمصرف قرار می گیرند. نحوه مصرف به صورت خوردن، استنشاق، تزریق یا کشیدن با سیگار است.
آثار مصرف
- آثار روانی: مصرف باعث افزایش احساس راحتی شده و سرخوشی و رفتار دوستانه ایجاد می کند. دوزهای پایین عموماً باعث بهبود توجه و عملکرد، کاهش خستگی ، کاهش خواب و بالارفتن آستانه درد می شود. با مصرف دوزهای بالا برای دوره های زمانی طولانی آثار نامطلوب دارو بوجود می آید.
- آثار جسمی: افزایش فشار خون و ضربان قلب، خشکی دهان، تعریق، افزایش انرژی و کاهش اشتها.
عوارض جانبی مصرف طولانی مدت
بروز وابستگی و تحمل، کاهش وزن، ضایعات پوستی مزمن، سایکوز شبه اسکیزوفرنی، ایسکمی قلبی. وابستگی تحمل و وابستگی به آمفتامین ها رخ می دهد.
توصیه ها و درمان های لازم
- بیمارانی را که علائم سایکوز یا افسردگی شدید دارند به مراکز روانپزشکی هدایت کنید.
- به بیمار اطمینان دهید که علائم لتارژی، افسردگی و خستگی از عوارض طبیعی ترک بوده و گذرا است.
- اغلب برای ترک نیاز به داروی خاصی نیست. داروهای ضد افسردگی در برخی موارد کمک کننده است.
- در صورت بروز مسمومیت با آمفتامین فشار خون و درجه حرارت را کنترل کنید، مراقب احتمال بروز تشنج باشید، در صورت بروز علائم سایکوتیک یا رفتارهای خشون ت آمیز از آنتی سایکوتیک استفاده کنید.
اکستازی (Ecstasy)
ecstasy یا MDMA یک آمفتامین توهم زا است یعنی ب ه دلیل ت أثیر بر سیستم دوپامینرژیک، محرک و به دلیل تاثیر بر سیستم سروتونرژیک، توهم زا است. ecstasy معمولا به شکل قرص و کپسول با اندازه، شکل و رنگ های متفاوت و یا پودر سفید موجود است و از طریق خوردن مورد سوءمصرف قرار می گیرد و به نامهای E ،XTC ،X و قرص شادی نیز معروف است.
آثار مصرف
- آثار جسمی: تعریق، خشکی دهان، تریسموس، افزایش فشار خون، تاکی کاردی، گشادی
مردمک، افزایش انرژی، هیپرترمی - آثار روانی: احساس آرامش، شادی، گرما، افزایش انرژی و احساس صمیمیت با دیگران . در
دوزهای بالا ممکن است اضطراب، افسردگی، پانیک، ب یخوابی و سایکوز بروز کند.
عوارض جانبی افزایش فشار خون، عوارض کبدی و قلبی، آسم، دیابت ، تشنج وعلائم شبیه سندرم نورولپتیک بدخیم.
