به گزارش سایک نیوز به نقل از ایسنا، دکتر اللهیاری رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور ضمن بیان آنکه بررسی وضعیت سلامت روان در ایران نیازمند یک بررسی دقیق علمی با استفاده از روش‌های معتبر است، گفت: تنها با انجام یک پژوهش علمی دقیق می‌توان میزان شیوع اختلالات روانی کشور را محاسبه کرد که متاسفانه چنین مطالعه‌ای در کشور تاکنون انجام نشده است.
وی درخصوص آمارهایی که وزارت بهداشت از میزان شیوع اختلالات روانی در کشور اعلام می‌کند، اظهار کرد: اینکه وزارت بهداشت هراز چند گاهی آمارهایی از اختلالات روانی در کشور اعلام می‌کند، نیازمند آن است که اولا روش محاسبه خود را اعلام کنند،ثانیا مشخص کنند که اختلالات روانی را بر چه اساس درنظر می‌گیرند.
وی در ادامه ضمن بیان آنکه تاکنون هیچ تحقیق جامعی در سراسر کشور و در تمامی گروه‌ها مبتنی بر یک روش علمی درخصوص میزان شیوع اختلالات روانی در کشور ندیده‌ام، تصریح کرد: باید مشخص شود که در آمارهای وزارت بهداشت کدام گروه از اختلالات روانی محاسبه می‌شوند، زیرا اگر منظور از این اختلالات، بیماری‌های شدید باشد، نیاز است تا یک تیم تخصصی در کشور آموزش دیده و از طریق پژوهش‌های میدانی میزان شیوع را در کشور بررسی کنند.
رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور ادامه داد: این در حالیست که اگر اختلالات خفیف همچون حالت‌های افسردگی و غیره را نیز درنظر بگیرند، طبیعتا نرخ شیوع بالاتر می‌شود. تاکنون در آمارهای اعلام شده از سوی وزارت بهداشت نتوانسته‌ام میزان تعمیم‌پذیری داده‌ها، میزان نمونه مورد مطالعه و ابزار سنجش را متوجه شوم، همچنان که مشخص نیست در این آمارها اختلالات روانی در نظر گرفته شده یا نشانه‌های خفیف‌تر نیز مدنظر بوده است؟ به همین دلیل به نظر می‌رسد برای اعلام چنین آمارهایی به مطالعات و پژوهش‌های بیشتری نیاز داشته باشیم.
الهیاری ادامه داد: با توجه به مشاهدات عینی و روش شهودی می‌توان متوجه شد که میزان بردباری اجتماعی مردم در ایران کاهش یافته و میزان استرس و فشارهای روحی و روانی در کشور افزایش داشته است.
وی افزود: وضعیت اضطراب، استرس، اختلالات رفتاری و افسردگی در کشور بالاست، زیرا آستانه تحمل مردم کشور بسیار پایین آمده و افراد به راحتی از کوره در رفته و رفتارهای پرخاشگرانه از خود بروز می‌دهند.
رئیس سازمان نظام روانشناسی کشوردر ادامه اظهار کرد: درحال حاضر آموزش سلامت روان نه در آموزش‌های رسمی مدرسه و نه آموزش‌های غیررسمی خانواده به افراد ارائه نمی‌شود، نحوه مقابله با استرس را نیز به فرزندان‌مان آموزش نمی‌دهیم. این در حالیست که در کشورهای پیشرفته این مهارت‌ها آموزش داده شده و به همین دلیل است که آنها در سطح پیشگیری و ارتقای سلامت موفق عمل می‌کنند.
الهیاری افزود: متاسفانه در بخش ارتقا و پیشگیری سلامت روان هیچ برنامه جدی در کشور نداریم. میزان شیوع اختلالات روحی و روانی در کشور بالاست و تمامی برنامه‌ها نیز تقریبا در حوزه مداخله و درمان متمرکز شده‌اند.
وی در ادامه ضمن بیان آنکه آمار دقیقی از میزان سرانه سلامت روان در کشور ندارند، گفت: آمار تکان دهنده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد سهم بودجه اختصاص یافته به سلامت جسمی و فیزیکی بیش از ۹۷ درصد و سهم سلامت روان کمتر از ۳ درصد بودجه سلامت کشور است.
رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور در ادامه گفت: این در حالیست که سلامت جسمی و فیزیکی تنها ۱۵ درصد سلامت هر فرد را تشکیل می‌دهد؛ اما در کشور ما برای سلامت روانی،اجتماعی و معنوی بودجه‌ای اختصاص داده نمی‌شود و طبیعتا برنامه‌ای نیز وجود ندارد.
الهیاری همچنین عنوان کرد: با وجود آنکه کمتر از سه درصد بودجه سلامت کشور به سلامت روان اختصاص می‌یابد، این بودجه نیز در بخش بیمارستانی و بستری هزینه می‌شود. این در حالیست که در کشورهای توسعه یافته دقیقا مبتنی بر الگوی سلامت بیش از ۷۵ تا ۸۰ درصد بودجه سلامت کشور صرف سلامت روان، معنوی و اجتماعی می‌شود.
وی ادامه داد: به علت نگاه غلطی که به حوزه سلامت جسمانی در کشور داریم با وجود اختصاص بودجه کلان به این حوزه در حال حاضر بیماری‌های جسمانی که دارای ریشه اختلالات روانی هستند، شیوع یافته و این مساله کمتر مورد توجه پزشکان است.
رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور افزود: زمانی که استرس و اختلالات روحی و روانی در جامعه افزایش یابد، ابتدا سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار داده و پس از آن انواع و اقسام بیماری‌های جسمی هم در فرد بروز می‌کند. به همین دلیل در پیشگیری و درمان بیماری‌های جسمی هم در نظر گرفتن برنامه‌های سلامت روان و مشاوره بسیار مهم است که متاسفانه این موضوع در دستور کار دولتمردان کشور نیست.
الهیاری همچنین عنوان کرد: براساس طبقه بندی بیماری‌های روانی اختلالات اضطرابی، در زنان بیش از مردان و اختلالات رفتاری و فکری نیز در مردان بیش از زنان شیوع پیدا می‌کند؛ زیرا به طور طبیعی میان زنان و مردان از لحاظ ابتلا به اختلالات روانی تفاوت‌هایی وجود دارد.
وی درخصوص عمده اختلالات رفتاری شایع در کشور نیز اظهار کرد: اختلالات عاطفی، اضطرابی و افسردگی از طریق روش شهودی میزان شیوع بیشتری در کشور دارند، این در حالیست که شیوع اختلالات رفتاری در نوجوانان و جوانان نیز افزایش یافته است.
رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور تصریح کرد: در حال حاضر آستانه تحمل افراد پایین آمده و با کمترین ناکامی، شدیدترین رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت‌آمیز را از خود بروز می‌دهند؛ اما به طور کلی اختلالات اضطرابی و افسردگی در جامعه ایرانی در میان بزرگسالان شیوع بیشتری داشته و در مقابل اختلالات رفتاری نیز در نوجوانان و جوانان شیوع بیشتری دارد.
الهیاری درخصوص «لایحه سلامت روان» نیز اظهار کرد: دولت لایحه‌ای را تحت عنوان «لایحه سلامت روان» تدوین و قصد ارسال آن به مجلس را داشت، اما پس از ارسال نسخه‌ای از آن برای سازمان نظام روانشناسی و برگزاری جلسات متعدد با روانشناسان، عمده صاحب نظران چند انتقاد جدی و علمی به این لایحه داشتند.
وی در این خصوص تصریح کرد: عنوان این لایحه سلامت روان است، اما متاسفانه در متن آن فقط به نحوه درمان بیماران روانی مزمن شدید از لحاظ حقوقی و قضائی پرداخته شده بود.
رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور ادامه داد: به همین ترتیب اگر این لایحه تصویب می‌شد، جفای بزرگی به سلامت روان کشور بود، زیرا در سلامت روان بر ارتقای سلامت توجه ویژه داریم و در واقع به دنبال آن هستیم که چطور می‌توان یک فرد سالم را به حداکثر سلامت روان در جهت بروز شکوفایی حداکثر استعدادها و ظرفیت‌های وجودی، رساند؟
الهیاری افزود: “سلامت روان” در بخش پیشگیری بر جلوگیری از عدم ابتلای گروه‌های پرخطر به اختلالات روانی تاکید دارد و فقط ۱۰ الی ۱۵ درصد آن به مداخله درخصوص افرادی که به اختلالات روانی شدید مزمن مبتلا شده‌اند در جهت عدم رشد و گسترش بیماری یا بازگشت وی به سلامت، متمرکز است که متاسفانه در لایحه سلامت روان تدوین شده در دولت فقط به ۱۰ درصد آخر توجه شده بود.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: به همین دلیل با حضور در کمیسیون اجتماعی دولت، دو استراتژی را برای این لایحه در نظر گرفتیم؛ به طوریکه یا این لایحه به طور کامل از دستور کار دولت خارج شود، زیرا اگر قصد تدوین لایحه سلامت روان که جای آن در کشور بسیار خالی است، را داشته باشیم باید این لایحه با مشارکت سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور و صاحب نظران این حوزه ، نه نگاه صرف پزشکی تدوین شود.
رئیس سازمان نظام روانشناسی کشور همچنین تاکید کرد: پزشک نمی‌تواند کارگذار سلامت روان، سلامت اجتماعی و سلامت معنوی باشد، به این ترتیب این لایحه می‌تواند در آینده توسط سازمان نظام روانشناسی، بهزیستی، آموزش و پرورش یا سایر نهادهای درگیر با سلامت روان در کشور تدوین شود.
الهیاری در پایان گفت: استراتژی دوم برای این لایحه آن بود که به علت خلاء قانونی موجود در کشور درخصوص پذیرش بیماران روانی در مراکز بستری، این لایحه با این رویکرد به مجلس ارسال شود و دولت نیز در حال حاضر با رویکرد حقوقی و قضایی در حال جمع‌بندی این لایحه و ارسال آن به مجلس است.
