دومین همایش ملی روانشناسی صنعتی و سازمانی با محوریت سلامت روان به میزبانی دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی امروز (چهارشنبه اول آذرماه ۱۴۰۲) با حضور دکتر توحید پوررستم رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دکتر علی فتحی آشتیانی رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، دکتر مژگان سپاه منصور رئیس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی،جمعی از مسئولین دانشگاه و فرهیختگان و متخصصان حوزه روانشناسی، علوم تربیتی و مشاوره در سالن همایش های غدیر مجتمع دانشگاهی سردار سلیمانی واحد تهران مرکزی برگزار شد.

دکتر فتحی آشتیانی در ابتدا ضمن قدردانی از مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی به ویژه دکتر مژگان سپاه منصور رئیس دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی واحد تهران مرکزی اظهار کرد: گرایش «صنعتی و سازمانی» یکی از شاخه‌های روانشناسی بوده که روی نیروی کار در کارگاه‌ها، کارخانه‌ها و ادارات متمرکز است و یکی از گرایشات مهم و ارزشمند به شمار می‌رود. شاید روانشناسی بالینی رشته مهمتری باشد، اما صنعتی و سازمانی پردرآمدترین بوده، چون فضای کار زیادی برای آن فراهم است.

رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره در خصوص اهمیت سلامت روانی در محیط کار تصریح کرد: همه عزیزان تعریفی از سلامت روان دارند؛ پیشگیری از بیماری‌های روانی و سالم‌سازی محیط تا استعدادهای کارکنان شکوفا شده و آنها به اهداف خود برسند. برای ایجاد فضای سالم و بهره‌وری بیشتر، راهکارهایی مطرح شده از جمله شناسایی، ارزیابی و کنترل مواد زیان‌آور، ایجاد فضای صمیمی، شناسایی استعدادها، اطلاع‌رسانی درباره سازمان، تأمین نیازهای مادی و معنوی، پرهیز از زور و اجبار و قضاوت مبتنی بر پیش‌داوری‌ها.

فتحی آشتیانی با تأکید بر توجه ویژه سازمان جهانی بهداشت به اضطراب و افسردگی نیروهای کار خاطرنشان کرد: سازمان جهانی بهداشت سه مطالعه در سال ۲۰۰۲ انجام داد و نقش اضطراب و افسردگی در کشورهای پاکستان، هند و اندونزی را بررسی کرد. اگر فردی مبتلا به چنین مشکلاتی باشد روی محیط کاری تأثیر می‌گذارد. تحقیقات نشان داد اضطراب و استرس در هند ۷۰۰ روپیه در ماه و بین ۷ تا ۱۴ روز کاری خسارت به بار می‌آورد. این عدد در پاکستان ۳ هزار به ازای ۲۰ روز است. در اندونزی هم افراد کمتر استخدام می‌شوند یا تمایل به کار دارند و در مجموع ۲۷ درصد ساعت کاری کمتر دارند. سطح استرس بالا باعث شده فرد کار را از دست بدهد یا استعفا کند.

وی ادامه داد: تحقیقات سال ۲۰۱۷ از ضرر ۱۸۷ میلیارد دلاری و ۹۰ درصدی کاهش بهره‌وری حکایت داشت. در سال ۲۰۲۰ همهزینه افسردگی برای آمریکا بیش از ۲۱۰ میلیارد دلار ناشی از مسائلی مثل غیبت متأثر از افسردگی برآورد شد. سلامت روانی روی کار کارمندان و کارگران اثر محسوسی دارد. سال ۲۰۲۱ هم تحقیقات نشان داد افرادی که در طول روز کاری استرس دارند بیش از سه برابر دیگران احتمال ترک کار داشته‌اند. از سوی دیگر کسانی که احساس حمایت دریافت می‌کنند دلبستگی بیشتری دارند. بی‌توجهی به سلامت روانی ضررهای زیادی را موجب می‌شود.

رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره تأکید کرد: تحقیقی در شرکتی آمریکایی هم انجام شد و مسائل سلامت روانی در این شرکت مورد توجه قرار گرفت. نتایج این تحقیق به افزایش بازده سازمانی، کاهش استرس، کاهش مرخصی برای بیماری، افزایش توانمندی مقابله با چالش‌ها، استفاده از فرصت‌ها و کاهش موارد افسردگی اشاره داشت.

وی با اشاره به اهمیت محیط دانشگاه و لزوم توجه به مسائل روانی یادآور شد: دانشگاه هم می‌تواند جزو محیط‌های کاری محسوب شود و اطمینان دارم دوستان می‌توانند تحول جدی در این محیط ایجاد کنند. خطرات ناشی از اهمیت ندادن به سلامت روانی بسیار جدی است و منجر به ارتباط ضعیف بین کارمندان، رقابت ناسالم و احساس خستگی در محیط کار می‌شود.

رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره به دوران پساکرونا هم اشاره کرد و گفت: مدیرکل سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد اطلاعاتی که درباره دوران پساکرونا بر جهان داریم به اندازه نوک کوه یخ است. زنگ خطری برای تمام کشورها به صدا درآمده و همه باید به سلامت روانی توجه ویژه کنند. شعار سازمان جهانی بهداشت برای سال ۲۰۲۳ «سلامت روانی حق همه مردم جهان است» بوده؛ تحقیقی در سال ۲۰۲۲ هم نشان می‌دهد ۶۳ درصد کارمندان آمریکا تحت تأثیر کرونا دچار مشکلاتی شده‌اند؛ فعالیت بدنی کاهش یافته، خواب آنها آشفته شده و عادات ناسالم افزایش یافته است. جهان تا سال ۲۰۳۰ نیاز به خدمات سلامت روانی بیشتری دارد. اگر از امروز توجه نکنیم با مشکلات بیشتری مواجه خواهیم شد.

فتحی آشتیانی عنوان کرد: تحقیقی در سال ۲۰۱۸ صورت گرفت و وضعیت سلامت روان در ایران از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶ بررسی شد. نتایج نشان داد مسائل تغییر زیادی کرده؛ افسردگی ۲۶ درصد، اعتیاد ۲.۳ و اضطراب ۱۰ درصد رشد داشته است. افسردگی یکی از شایع‌ترین مشکلات در همه جوامع از جمله ایران است. طبق پیش‌بینی‌ها افسردگی در سال ۲۰۳۰ از رتبه چهار به دو و در کشورهای پیشرفته به رتبه یک خواهد رسید، بنابراین توجه به این مقوله بسیار مهم است. «افسردگی به عنوان یک بحران جهانی» شعار سال ۲۰۱۲ بوده و هنوز هم در اولویت‌ها قرار دارد.

وی افزود: در سال ۱۹۹۰ تعداد افرادی که با افسردگی و اضطراب درگیر بودند ۴۱۶ میلیون نفر بود. این آمار در سال ۲۰۱۳ به ۶۱۵ میلیون نفر رسید. در واقع طی ۲۳ سال ۱۹۹ میلیون نفر به تعداد مبتلایان به اضطراب و افسردگی افزوده شد. ما در عصر مشکلات روانشناختی زندگی می‌کنیم و اعداد و ارقام زیادی وجود دارد که اهمیت توجه به آنها را نشان می‌دهد. ما در معرض عوامل تنش‌زا هستیم و از هر سو تحت تأثیر قرار می‌گیریم. اگر دولتمردان فکری نکنند با سونامی آسیب‌های اجتماعی و مشکلات روانشناختی روبه‌رو خواهیم شد. در هر جایگاهی باید در این راستا تلاش کنیم. نگویید: «منِ دانشجو چه کنم؟» در انجام وظایف کوشا باشید تا مسائل به حداقل برسد، وگرنه پیامدهای زیادی به دنبال خواهد داشت.

رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره با اشاره به دوره جدید مدیریت در این سازمان گفت: انتخابات جدید ۲۷ مرداد سال جاری برگزار شد و رییس جمهور حکم بنده را ۱۴ شهریور امضا کرد. سه ماه گذشته و در این فاصله سعی کرده‌ایم اطلاعات اولیه به دست بیاوریم. اتفاقات مهمی رقم زده‌ایم و امیدواریم شاهد تحولات زیادی باشید. فردا ثبت نام برای شرکت درآزمون صلاحیت حرفه‌ای آغاز شده و فارغ‌التحصیلان مقاطع ارشد و دکتری در سایت سازمان سنجش امکان ثبت نام دارند. مهلت ثبت نام چهارشنبه هفته آینده به پایان می‌رسد و آزمون ۱۵ دی ماه برگزار می‌شود. همه تمهیدات فراهم و سؤالات طرح شده است. اگر دانشجوی ارشد و دکتری هستید در آزمون شرکت کنید. نوید می‌دهم اتفاقات خوبی رخ خواهد داد.

فتحی آشتیانی با اشاره به افزایش ناگهانی تعداد پروانه‌های صادر شده برای روانشناسان و مشاوران تصریح کرد: درگاه ملی مجوزها باز شد و ۱۱ هزار و ۲۴ نفر در چهار ماه پروانه گرفتند؛ این اتفاق چالشی برای ما محسوب می‌شود. آزمون فرصتی است و امیدوارم بهره‌مند شوید. نیاز به مطالعه هیچ منبعی هم ندارد. راجع به اخلاق حرفه‌ای، خلاقیت حرفه‌ای، راهبری حرفه‌ای و مسائل بومی سؤال می‌کنیم.

وی ادامه داد: امسال بیستمین سال تأسیس سازمان روانشناسی و مشاوره است. در طول ۲۰ سال عمر سازمان، بیش از ۸ هزار پروانه صادر شده بود. در گذشته نوبت به خیلی از افراد نمی‌رسید، در حالی که ۶۰ هزار عضو داریم. چاره‌ای نداشتیم به‌جز اینکه شکل کار را عوض کنیم. برخی ۱۰ سال در نوبت مصاحبه بودند. بعد از آزمون، از افرادی که حد نصاب را به دست آوردند، مصاحبه روانشناختی می‌گیریم.

رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره در خصوص چگونگی برگزاری مصاحبه‌ها اظهار کرد: آزمون فقط در تهران برگزار نمی‌شود، بلکه دیگر مراکز استان‌ها هم میزبان خواهند بود. امیدواریم تا آخر سال چند هزار پروانه صادر کنیم.

فتحی آشتیانی در پایان به برگزاری انتخابات شورای استانی اشاره کرد و در پایان گفت: انتخابات ۲۷ بهمن ماه سال جاری برگزار می‌شود. علاقه‌مندان از حالا برنامه‌ریزی کرده و در انتخابات کاندیدا شوند. بحث بیمه را هم جدی دنبال کرده‌ایم تا همه گرایش‌ها مشمول شوند. تلاش می‌کنیم اتفاقات خوبی در این چهار سال رقم بزنیم.