به گزارش سایک نیوز و به نقل از بهداشت نیوز، ده‌ها سال است فرضیه شبیه شدن افراد به یکدیگر در طولانی‌مدت مطرح می‌شود. این فرضیه ریشه در آزمایش‌های علمی دهه‌ی ۱۹۸۰ دارد؛ اما این پدیده‌ی عجیب واقعا چیست؟ این فرضیه از پژوهشی روانشناسی در سال ۱۹۸۷ وارد ناخودآگاه مردم جهان شد. طبق این پژوهش، زوج‌هایی که به مدت ۲۵ سال با یکدیگر زندگی کرده‌اند به دلیل همزیستی طولانی‌مدت از نظر فیزیکی به یکدیگر شباهت پیدا می‌کنند.
طبق پژوهش جدید به رهبری روبرت زاجونک (روانشناس اجتماعی)، همگرایی ظاهر فیزیکی زوج‌ها می‌تواند به دلیل هماهنگی آن‌ها با یکدیگر باشد. زوج‌ها پس از مدتی به‌صورت ناخودآگاه از حالت‌های چهره‌ی یکدیگر تقلید می‌کنند و به همین دلیل، شباهت ظاهری آن‌ها به مرور افزایش می‌یابد. به گفته پژوهشگرها:استفاده از ماهیچه‌های چهره از روی عادت، می‌تواند تأثیری دائمی بر خصوصیات ظاهر داشته باشد. به این ترتیب دو نفر که برای مدتی طولانی با یکدیگر زندگی می‌کنند، به دلیل همگونی تلقینی و تکرار آن، به‌مرور از نظر خصوصیات چهره به یکدیگر شباهت پیدا می‌کنند.
تاکنون فرضیه‌های فوق در فرهنگ روزمره و روانشناسی مطرح شده‌اند و برخی تأیید کردند که این پدیده از نظر علمی اثبات‌شده است؛ اما آیا این مسئله حقیقت دارد؟ بر اساس تحلیلی جدید از پژوهشگران دانشگاه استنفورد، پاسخ به این پرسش «خیر» است. به نقل از مؤلفان پژوهشی جدید: با نگاهی دقیق‌تر می‌توان نتیجه گرفت فرضیه‌ی همگرایی در ظاهر فیزیکی یکی از پایه‌های فکری علوم روانشناسی امروزی است و در سطح گسترده‌ای در متون، کتاب‌ها و مقاله‌ها مورد اشاره قرار گرفته؛ اما فاقد پشتوانه‌ی تجربی است. آزمایش سال ۱۹۸۷ هم با وجود طراحی برجسته، صرفا بر اساس نمونه‌ای کوچک شامل ۱۲ زوج اجرا شد.
تی مکرون، دانشجوی دکترای مهندسی برق و همکاران او میشل کسینسکی، روانشناس محاسباتی، برای بررسی معیارهای همگرایی چهره آزمایش ۱۹۸۷ را مجددا انجام دادند؛ اما این بار نمونه‌ی آن‌ها بزرگ‌تر بود و از فناوری‌های جدیدتر کمک گرفتند. در آزمایش سال ۱۹۸۷ تنها ۱۲ زوج در طول دوره‌ای ۲۵ ساله بررسی شدند؛ اما در پژوهش جدید، تصاویر ۵۱۷ زوج از منابع عمومی آنلاین جمع‌آوری و چهره‌ی آن‌ها از زمان ازدواج تا ۲۰ الی ۶۹ سال بعد مقایسه شد. تمام زوج‌ها سفیدپوست بودند و پژوهشگرها به منابع کافی برای زوجهای رنگین‌پوست دسترسی نداشتند.
تیمکرون و کسینسکی برای مقایسه‌های خود علاوه بر قضاوت انسانی (۱۵۳ نفر شرکت‌کننده‌ی آنلاین) از الگوریتم تشخیص چهره‌ای به‌نام VGGFace2 استفاده کردند که عملکرد آن در تشخیص شباهت، بهتر از انسان است. به بیان دیگر این آزمایش پایدارتر و بزرگ‌تر، شاید بهترین شانس برای اثبات فرضیه‌ی همگرایی فیزیکی بعد از ده‌ها سال پژوهش بود؛ اما پژوهشگرها به هیچ مدرکی دال بر شباهت ظاهری افراد پس از چند سال زندگی نرسیدند. به گفته‌ی تیمکرون:
وقتی این پروژه را آغاز کردیم، تصور می‌کردیم به‌راحتی به شواهدی برای همگرایی ظاهر چهره دست پیدا کنیم.
بااین‌حال بر اساس رتبه‌بندی‌های شباهت داوران انسانی و الگوریتم VGGFace، چهره‌ی زوج‌ها به مرور زمان به یکدیگر شبیه نشدند. بااین‌حال با وجود عدم دستیابی به شواهد کافی، داورها زوجهای طولانی‌مدتی را انتخاب کردند که از دید آن‌ها به یکدیگر شبیه بودند. به نقل از مؤلفان: بر اساس پژوهش‌های قبلی، به شواهدی مبنی بر تمایل زوج‌ها به داشتن چهره‌های مشابه دست یافتیم.
چهره زوج‌ها شبیه بود؛ اما شباهت آن‌ها به مرور زمان افزایش نیافت. درنتیجه ظاهر فیزیکی همراه با ویژگی‌های دیگری مثل علایق، شخصیت، هوش، نگرش‌ها، ارزش‌ها و سلامت ممکن است شباهت‌های اولیه‌ای را آشکار کنند؛ اما این شباهت‌ها به مرور زمان افزایش پیدا نمی‌کنند.
