ترس و اضطراب ناشی از ابتلای احتمالی به بیماریهای پاندمیک، مخرب بوده و میتواند منجر به ناهنجاریهای روحی روانی و استرس در افراد شود.
اگر این ترس و استرس و پاسخ بدن به آن یعنی افزایش سطح کورتیزول و تحریک سمپاتیک در درازمدت باقی بماند، مخرب بوده و منجر به تضعیف سیستم ایمنی و کاهش توان بدن در مبارزه با بیماریها میشود .
اضطراب از شایعترین اختلالات روانپزشکی است و در بر گیرنده تغییرات جسمی، روانی و رفتاری است و در رویارویی با تهدید و خطر به طور خودکار رخ میدهد. اضطراب منجر به مرگ و میر بیش از حد، استفاده مفرط از خدمات مراقبت سلامت و اختلال عملکرد میشوند و با سایر اختلالات روان مانند اسکیزوفرنی، افسردگی، سوء مصرف مواد و بیماریهای جسمی همراه است و نیز خطر خودکشی را افزایش میدهند. همچنین اضطراب مزمن میتواند احتمال ابتلا به پارکینگسون، آلزایمر و میزان مرگ و میر به علل قلبی- عروقی و پرفشاری خون را افزایش دهد.
با توجه به خصوصیت بیماریهای پاندمیک یا جهانگیر، سرعت انتشار و همچنین درصد مرگ و میر ناشی از آنها ممکن است این بیماریها وضیعت بهداشت سلامت روان افراد در سطوح مختلف جامعه از بیماران مبتلا، کارکنان مراقبتهای بهداشتی و درمانی، خانوادهها، کودکان، دانشجویان، بیماران روانشناختی و حتی پرسنل مشاغل مختلف را به نوعی متفاوت در معرض مخاطره قرار دهند. از اینرو در وضیعت پرمخاطره فعلی، شناسایی افراد مستعد اختلالات روانشناختی در سطوح مختلف جامعه که سلامت روان آنها ممکن است به خطر افتد امری ضروری بوده تا با راهکارها و تکنیکهای مناسب روانشناختی بتوان سلامت روان این افراد را حفظ نمود.
ترس و اضطراب ناشی از ابتلای احتمالی به این نوع بیماریها، مخرب بوده و میتواند منجر به ناهنجاریهای روحی روانی و استرس در افراد شود. ترس و استرس با تحریک هیپوتالاموس در مغز و به دنبال آن افزایش ترشح هورمون کورتیزول از قشر غده فوق کلیه و تحریک اعصاب سمپاتیک در سراسر بدن در کوتاه مدت برای مقابله بدن با عوامل استرسزا سودمند است. اما اگر این ترس و استرس و پاسخ بدن یعنی افزایش سطح کورتیزول و تحریک سمپاتیک در درازمدت باقی بماند، مخرب بوده و منجر به تضعیف سیستم ایمنی و کاهش توان بدن در مبارزه با بیماریها میشود.
ترس و اضطراب میتواند باعث شود افراد نتوانند اطلاعات درست و غلط را تشخیص دهند، بنابراین ممکن است آنها در معرض اخبار نادرست قرار بگیرند. استرس و اضطراب میتواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و بدن را در برابر بیماریها آسیب پذیر کند. در نتیجه، مردم برای مقابله با اضطراب باید استراتژیهایی یاد بگیرند. مقابله با استرس جامعه را در برابر بیماری مقاوم میکند.
بر اساس نتایج پژوهشهای متعددی که بر روی بیماران مبتلا به کووید-19 در کشور چین در طی انتشار بیماری انجام شده تعدادی از اختلالات روانشناختی از جمله اضطراب، ترس، افسرگی، تغییرات هیجانی، بیخوابی و اختلال استرس پس از سانحه (Posttraumatic stress disorder- PTSD) با درصد شیوع بالا گزارش شده است.
نتایج پژوهشی در طی اپیدمی بیماری سارس در سنگاپور انجام شده نشان میدهد بیش از نیمی از کارکنان خدمات بهداشتی و درمانی افزایش سطح استرس کار به میزان 11 %و فشار کار به میزان %19 را گزارش کرده اند. در تحقیق دیگری که در اپیدمی سارس در هنک کنگ انجام شده کارکنان مراقبتهای پزشکی از درجه اضطراب بیشتری بعد از تماس مستقیم با بیماران آلوده شده به سارس رنج میبردند. بر اساس نتایج تحقیقی که بر روی بهداشت روان پرسنل پزشکی درگیر در انتشار ویروس سارس در سال 2019 ارائه شده حدود 61 درصد از افراد سطوح بالایی از علائم استرس پس از سانحه را گزارش کرده اند.
نتایج تحقیق دیگری که در اوایل سال 2021 در بین مردم عادی پس از انتشار کووید-19 در چین انجام شده نشان میدهد از حدود 2161 نفر شرکت کننده که به صورت آنلاین در این مطالعه شرکت داشتهاند حدود 1/4 درصد افراد دارای سطوح بالایی از نشانههای استرس پس از سانحه را گزارش کردهاند. در این میان به نظر میرسد برخی از فاکتورها که در بروز علائم روانشناختی در عموم مردم تاثیر گذار باشند میتوان به نگرانی در ارتباط با خطر ابتلای بیماری، وضیعت آینده شغلی و منابع درآمدزایی افراد و خانوادهها و همچنین دوران طولانی قرنطینه خانگی اشاره نمود.
همچنین شیوع این نوع بیماریها و تاثیر آن بر کودکان باعث به وجود آمدن محرکهای استرسزا در منزل مانند ترس طولانی مدت از مبتلا شدن، افکار ناخوشایند و کسالت، کمبود ارتباط با همکلاسیها، دوستان و معلمان، کمبود فضای مناسب در خانه و در مواردی مشکلات مالی و اقتصادی والدین میتواند اثرات ماندگاری بر روی سلامت روان کودکان و نوجوانان داشته باشد.
اقدامات متعددی جهت حمایت از خود و کاهش استرس وجود دارد که از جمله آن میتوان به فاصله گرفتن از تماشا، شنیدن یا خواندن اخبار تکراری از طریق رسانههای اجتماعی اشاره نمود. شنیدن مکرر اخبار در مورد گسترش این بیماری در ایران و جهان استرس آور بوده و ترس و نگرانی را بیشتر دامن میزند. در زمانی که در قرنطینه خانگی به سر میبریم، مراقبت از بدن خود با کنترل استرس اهمیت دوچندانی پیدا میکند. تکنیکهای آرامسازی، نفس کشیدن عمیق آگاهانه، ورزشهای کششی مانند یوگا بسیار توصیه میشوند که در مورد انجام هرکدام از آنها با جستجو در مرورگرهایی مانند گوگل میتوان اطلاعات کاملی بدست آورد.
همچنین، تغذیه سالم و تعادل در رژیم غذایی، ورزش منظم ترجیحاً در داخل منزل مانند استفاده از تردمیل، طناب زدن، وزنه برداری متعادل و یا راه رفتن تند در حیاط، خواب و استراحت کافی، و نهایتاً عدم مصرف مخدرها یا الکل از مهمترین راههای مراقبت از بدن است. بهتر است وقت خود را صرف فعالیتهای لذتبخش نمود. خواندن کتاب و رمان، تمرین یک ساز موسیقی، بافندگی و دوزندگی از جمله این فعالیتها است. در پایان، برقرای ارتباط از طریق رسانههای اجتماعی با افرادی که مورد اعتماد ما هستند و صحبت در مورد نگرانیها و احساساتی که داریم، بسیار کمک کننده است.
منبع: ایسنا
بیشتر بخوانید:
استرس و اضطراب خود دارای دو نوع خوب و بد است که در افراد مختلف اشکال گوناگونی دارد.