بازی‌های رایانه‌ای از مهمترین سرگرمی‌های کودکان، نوجوانان، جوانان و حتی بزرگسالان در عصر جدید به شمار می‌رود، بازی‌هایی مهیج، پیچیده، محرک فکر و تاثیرگذار بر روح افراد که ساعت‌ها فردی را مقابل صفحه نمایشگر بدون تحرک می‌نشاند.

‌به گزارش سایک نیوز و به نقل از ایسنا‌، بازی‌ها در گذشته، مهمترین عامل تحرک جسمی، روحی و فکری افراد بود اما با روی کار آمدن بازی‌های مدرن و رایانه‌ای و موبایلی، مشخصه‌ی تحرک جسمی از بازی‌ها جدا شده و جای آن را تاثیرات روحی و روانی گرفته است.

افراد زیادی را در مترو، اتوبوس، سرکار، پارک یا حتی در حین پیاده‌روی، در خانه یا گیم‌نت‌ها می‌بینیم که مشغول بازی هستند، بازی‌هایی که روی گوشی‌های تلفن همراه یا رایانه شخصی و تبلت‌ها نصب شده و افراد را برای ساعت‌ها به خود مشغول می‌کند.

یک روانشناس در خصوص بازی‌های رایانه‌ای و تاثیرات آن می‌گوید: باید پذیرفت که این بازی‌ها، پدیده‌ای جذاب که بخشی از زندگی مدرن به‌شمار می‌رود و هر فردی را در سنین مختلف جذب می‌کند.

مریم منصوری با تاکید براینکه بازی‌های رایانه‌ای هم مزیت هم عیوبی دارد، می‌افزاید: به حتم بازی رایانه‌ای، ورزشی ذهنی، آموزشی و تاثیرگذار بر تمرکز بوده و عاملی انگیزشی برای کسب پیروزی محسوب می‌شود؛ رفتاری هیجانی که ارتقاء هماهنگی اعضای بدن، افزایش سرعت واکنش و … را به دنبال دارد.

او در عین‌حال می‌گوید: علی‌رغم تمام محاسن، بازی رایانه‌ای در صورت استفاده بی‌رویه، عادت را برای فرد به همراه خواهد داشت و منجر به اعتیاد می‌شود!! به‌طوریکه زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، مانند هر اعتیاد دیگری که زندگی افراد را تغییر داده و باعث بروز مشکلاتی خواهد شد.

این روانشناس البته تاکید دارد که نباید بازی رایانه‌ای را نادیده گرفت یا آن را از زندگی افراد به‌طور کامل حذف کرد، بلکه باید به دنبال برنامه‌ای دقیق و کاربردی برای کنترل آن بود.

منصوری ادامه می‌دهد: به هم ریختن الگوی منظم زندگی یا شب بیداری و از بین رفتن تنظیم خواب و خوراک روزانه، ترجیح به ماندن در خانه و بازی کردن به جای رفتن به مدرسه، قرارهای دوستان و ورزش و بازی‌های فیزیکی، افزایش زمان بازی‌های رایانه‌ای به صورت صعودی، اضطراب و عصبانیت هنگام قطع دسترسی به اینترنت در بازی‌های آنلاین یا قطع برق و خرابی رایانه، اشتیاق برای بازگشت هر چه سریعتر به منزل و ادامه بازی و … از علائم وابسته شدن فرد به این بازی‌ها است.

این روانشناس با اشاره به برخی جنبه‌‌های مثبت بازی‌‌های رایانه‌‌ای و کمک آنها به رفتار درمانگران در مقابل افراد وابسته به این بازی‌ها، می‌افزاید: امروزه باید دنیای تکنولوژی را به فرصت بدل کرد؛ باید بدانیم که بعضی بازی‌ها، تاثیرات مثبتی دارد؛ اثراتی نظیر تسهیل یادگیری، جلب توجه کودکان، ایجاد و ارتقاء مهارت حل مسئله با هدف انجام یک بازی، افزایش دقت دیداری و تفکر خلاق.

وی افزود: استفاده از بعضی برنامه‌ها که در بازار هم وجود دارد، می‌توان امکانی را برای کودکان فراهم کرد تا نقاشی، داستان یا … خلق کرده یا مفاهیم و مبانی ریاضی، فیزیک و …. را فرا بگیرند؛ مفاهیم گاه دشواری که در حالت ساده امکان آموزش‌ آنها دشوار بوده اما با استفاده از بازی، روند آموزش تسهیل و مدت آن کوتاه می‌شود.

این روانشناس در عین‌حال تاکید می‌کند که پدر و مادر باید نقش موثری برای تنظیم زمان و نوع بازی‌های مورد استفاده داشته باشند تا اثرات منفی این بازی ها کاهش یابد .

منصوری با بیان اینکه روانشناسان سه شیوه تربیتی مهم شامل «سهل گیرانه»، «سخت گیرانه» و «مقتدرانه» را در برخورد خانواده‌ها با فرزندان تشخیص داده‌‌اند، گفت: شیوه اول «سهل گیرانه» است که در این سبک والدین کودک را رها کرده و آزادی بسیار زیادی به او می‌دهند، اما در روش «سخت گیرانه»، والدین محدودیت‌‌های بسیار زیادی را بر کودک اعمال می‌‌کنند و کودک به شدت درگیر باید‌ها و نباید‌ها و تایید گرفتن از والدین می‌‌شود که اعتماد به نفس او تضعیف می‌شود .

این روانشناس اضافه می‌کند: در روش «مقتدرانه»، به کودک آزادی عمل داده شده و کنترل و نظارت نسبی بر رفتار و عملکرد کودک و نوجوان وجود دارد؛ در این روش به کودک آموزش می‌دهیم که مسئولیت کارهایش را بپذیرد.

منصوری در نهایت بهترین راه در خصوص بازی‌های رایانه‌ای را سبک قاطعانه عنوان و خاطرنشان می‌کند: پدر و مادر باید در عین حال که به کودک خود اجازه بازی کردن می‌‌دهند، زمان مشخصی را برای بازی تعیین کرده و مجموعه‌ای از بازی‌های متناسب با رده سنی را در اختیارش قرار دهند تا کودک انتخاب کند.

این روانشناس می‌افزاید: رفتار پدر و مادر با کودک باید قاطعانه باشد، به صورتی که کودک محدودیت زمانی برای بازی کردن داشته باشد، والدین باید کودکان را به سمت ایجاد روابط بین فردی واقعی و بازی ‌های حقیقی تشویق کنند و با ارتباطی دوطرفه کودک را در مورد بازی ‌های بین فردی و فواید آن آگاه کنند.

توجه به نکات آموزشی به حتم، هم کودک را از دنیای شاد و سرگرم کننده و آموزنده بازی‌های رایانه‌ای محروم نمی‌کند، هم والدین را به درجه‌ای از اطمینان می‌رساند که آثار مخرب بازی‌ها به حد زیادی کاسته شده و تاثیرات مثبت آن بیشتر شود.