هنوز دلایل دقیق و قطعی این افسردگی فصلی مشخص نیست، اما بعضی از دانشمندان تصور می کنند که هورمون های به خصوصی در زمان های معین و مشابهی در هر سال، در مغز تاثیر می گذارند. متخصصین معتقدند که اختلال عاطفی فصلی، احتمالا به دلیل چنین تغییرات هورمونی است.
یک نظریه این است که نور کمتر خورشید در فصل پاییز و زمستان باعث می شود تا مغز سروتونین کمتری تولید کند؛ سروتونین ماده ای شیمیایی است که به مغز مربوط می شود و حالات و احساسات انسان را کنترل و تنظیم می کند. زمانی که سلول های عصبی مغز که وظیفه تنظیم حالات انسان را به عهده دارند، به درستی کار نکنند، نتیجه آن می تواند احساس افسردگی به همراه نشانه ی خستگی و اضافه وزن باشد.
این اختلال فصلی معمولا از دوران جوانی شروع می شود و در بین زنان نسبت به مردان شایع تر است. بعضی از افرادی که دچار این اختلال هستند، نشانه های کم و نه چندان شدیدی مثل زودرنجی را به همراه خواهند داشت، در حالی که ممکن است سایر افرادی که دچار این اختلال هستند نشانه های بدتر و شدیدتری داشته باشند و در روابط و کارشان اختلال ایجاد شود.
از آنجایی که نبود نور کافی در طول زمستان با اختلال عاطفی فصلی مرتبط است، این اختلال در کشورهایی که در طول سال، نور خورشید زیادی دریافت می کنند، کمتر دیده می شود.
خوابآلود بودن و خستگی
افرادی که مبتلا به بیماری اختلال خلقی فصلی هستند در فصول پاییز و بهخصوص زمستان بیشتر از سایر فصلها میخوابند.
نتایج مطالعهای که در نشریه «ژورنال سایکوسوماتیک» به چاپ رسیده نشان میدهد که افراد مبتلا به SAD طی تابستانها حدودا هرشب ۷ ساعت و نیم و در پاییز هر شب ۸ ساعت و نیم میخوابند و این رقم در زمستان به حدود ۱۰ساعت در هر شب میرسد.
البته اگر صرفا بهدلیل بیشتر خوابیدن در زمستانها فکر میکنید SAD گرفتهاید باید بگوییم اینطور نیست.
برخی مطالعات نشان دادهاند افراد مبتلا به SAD بیشتر دچار بیخوابی شده و اختلالات خواب را تجربه میکنند.
در واقع این معیار به تنهایی نمیتواند نشانگر تشخیص این بیماری باشد.
غمگین بودن
«اختلال خلقی فصلی» فرمی از بیماری افسردگی است و در نتیجه بسیاری از علائم آن با افسردگی مشابه است (برای مثال بیشتر از حد معمول خوابیدن).
شایعترین علامتهای افسردگی «احساس غم» و «کاهش تمایل به فعالیتهای معمول» است.
اگر فردی در مدت ۲ هفته هر روز این علامتها را تجربه کند یعنی به احتمال بسیار زیاد دچار افسردگی است، اما تجربه کردن چنین علائمی فقط در فصلهای پاییز و زمستان میتواند نشانگر احتمال ابتلا به SAD باشد.
بیقراری
خشم، عصبانیت و بیقراری علائم شایع افرادی هستند که اختلال خلقی فصلی را تجربه میکنند.
مطالعات نشان داده افراد مبتلا به SAD بسیار بیشتر از افراد معمول جامعه بیقراری و رفتارهای شدید دارند.
میزان بروز خشونت و رفتارهای افراطی در افراد مبتلا به این بیماری از افراد مبتلا به بیماری افسردگی اساسی بیشتر است.
مطالعهای که در سال ۲۰۰۶ در کانادا انجام شده نشان میدهد که حدود ۴۰درصد از افراد مبتلا به SAD دورههایی از خشم و عصبانیت شدید و بیدلیل را تجربه میکنند این در حالی است که در افراد مبتلا به افسردگی این میزان ۲۷درصد است.
جالب است بدانید در همین مطالعه مشخص شده هریک از این افراد طی یک ماه حدود ۱۹حمله ناگهانی خشم را تجربه میکنند.
افزایش اشتها
افراد مبتلا به اختلال خلقی فصلی بهطور معمول افزایش اشتها را در ماههای عود بیماری تجربه میکنند.
۶۵درصد از افراد مبتلا به این بیماری گفتهاند در ماههای سردتر و تاریکتر سال بیشتر از سایر مواقع گرسنهشان میشود و غذا میخورند.
شاید علت این افزایش اشتها پاسخ بیولوژیک بدن به کاهش سروتونین در بدن در این ایام است. سروتونین که مسئول خلق و خوی انسان است اثر بلوککننده اشتها را هم دارد.
افراد مبتلا به SAD معمولا تمایل زیادی به خوردن مواد شیرین و کربوهیدراتها دارند.
شاید برایتان جالب باشد بدانید این کار در واقع یک درمان است نه یک هوس چراکه با خوردن کربوهیدراتها (مثل پاستا و نان) سطح اسیدآمینهای به نام تریپتوفان در مغز بالا میرود که این امر باعث ترشح سروتونین میشود که خلق و خو را بهتر میکند و علائم بیماری را کاهش میدهد اما درکل همه این حالات باعث اضافه وزن و چاقی افراد مبتلا به SAD میشود.
مشکل در تمرکز
افسردگی باعث احساس غم و ناراحتی و نیز حس تنهایی و رهاشدگی میشود اما درعین حال این بیماری روی عملکرد مغز هم تاثیر میگذارد.
بیماری SAD روی گروهی از عملکردهای مغزی از جمله تمرکز، توانایی صحبت کردن و نیز حافظه تاثیرگذار است.
مطالعهای که نتایج آن در نشریه روانپزشکی به چاپ رسیده نشان میدهد مشکلات ذهنی و عملکرد مغزی افراد مبتلا به اختلال خلقی فصلی در حد مبتلایان به افسردگی اساسی است.
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری در به خاطر سپردن اسمها و نیز قرارهای ملاقات دچار مشکل هستند.
عدم تمایل به ارتباط شخصی
تمام افراد مبتلا به بیماریهای اضطرابی و افسردگی، کاهش تمایلات جنسی و میل به ارتباط خصوصی را گزارش کردهاند که این درمورد SAD هم صادق است اما جالب است بدانید افرادی که دچار فرم نادر SAD (یعنی بروز بیماری در فصلهای بهار و تابستان) هستند عکس این حالت را دارند و در زمان بروز بیماری در آنها تمایلات آنها به جای کاهش یافتن افزایش پیدا میکند.
یک نکته
مشکلات ذهنی و عملکرد مغزی افراد مبتلا به اختلال خلقی فصلی درحد مبتلایان به افسردگی اساسی است.
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری در به خاطر سپردن اسمها و نیز قرارهای ملاقات دچار مشکل هستند.
منبع : خبرگذاری مهر و بیتوته
بیشتر بخوانید
افسردگی خطر مرگ زودرس را افزایش میدهد
این افراد ۵ برابر بیشتر از بقیه افسردگی می گیرند