سایک نیوز به نقل از میگنا: تاب آوری و رشد دو مفهوم مرتبط اما متمایز هستند که به درک بهتر چگونگی سازگاری افراد با چالشها و تغییرات زندگی کمک میکنند. در اینجا به طور کامل به بررسی این دو مفهوم و ارتباط بین آنها میپردازیم:
تاب آوری به توانایی فرد برای سازگاری موفقیتآمیز با چالشها، تهدیدها و عوامل استرسزای زندگی اشاره دارد. افراد تاب آور قادرند با مشکلات روبرو شوند، از آنها درس بگیرند و در نهایت قویتر از قبل بیرون بیایند. تاب آوری شامل مهارتهایی مانند مدیریت هیجانات، حل مسئله، برقراری ارتباطات مؤثر و داشتن نگرش مثبت است
از سوی دیگر مفهوم رشد به تغییرات مثبت و سازنده در شخصیت، رفتار و نگرش فرد پس از تجربه یک چالش یا رویداد دشوار اشاره دارد. افراد رشد یافته میتوانند معنا و هدفی جدید در زندگی خود پیدا کنند، روابط بینفردی قویتری برقرار کنند و درک عمیقتری از خود و دنیای اطراف خود پیدا کنند.
تاب آوری و رشد اگرچه مفاهیم مجزایی هستند، اما ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند. افراد تاب آور معمولاً توانایی بیشتری برای رشد و بهبود پس از تجربه چالشها دارند. تاب آوری به افراد کمک میکند تا با مشکلات مقابله کنند و از آنها درس بگیرند. این فرایند میتواند منجر به رشد شخصی و تغییرات مثبت در زندگی فرد شود، رسانه تاب آوری و سلامت روان ایران رشد انسان یک فرآیند پیچیده و چندبعدی است که شامل تغییرات فیزیکی، شناختی، عاطفی و اجتماعی در طول زندگی فرد میشود. این فرآیند به طور مداوم در حال تغییر و تحول است و تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله ژنتیک، محیط، تجربیات زندگی و سبک زندگی قرار دارد.
رشد فیزیکی
رشد فیزیکی شامل تغییرات در اندازه، شکل و عملکرد بدن است. این تغییرات از دوران جنینی تا بزرگسالی ادامه دارد و شامل موارد مانند رشد استخوانها، عضلات و اندامهای داخلی میشود. عوامل مختلفی مانند تغذیه، فعالیت فیزیکی و سلامت عمومی بر این روند تأثیر میگذارند.
رشد شناختی
رشد شناختی به توسعه تواناییهای ذهنی مانند حافظه، توجه، زبان، حل مسئله و تفکر انتزاعی اشاره دارد. این فرآیند با افزایش سن پیشرفت میکند و تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند آموزش، تجربه و محیط زندگی قرار دارد.
رشد عاطفی و اجتماعی
رشد عاطفی و اجتماعی به توسعه هیجانات، روابط بینفردی و مهارتهای اجتماعی اشاره دارد. این بعد از رشد شامل مواردی مانند شکلگیری هویت، برقراری ارتباطات موثر و توانایی مدیریت هیجانات است. عوامل محیطی، تجربیات زندگی و روابط با دیگران بر این جنبه از رشد تأثیر میگذارند.
مریم فرجی روانشناس و مشاور خانواده اضافه میکند افراد تابآور قادر به مقابله موثر با استرس، شکستها و تغییرات هستند و میتوانند از این تجربیات درسهای ارزشمندی بیاموزند. تابآوری نیز تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند حمایت اجتماعی، خودکارآمدی و معنویت قرار دارد.
رشد انسان یک فرآیند چندبعدی و پیچیده است که به طور مداوم در حال تغییر و تحول است. درک این فرآیند و عوامل مؤثر بر آن میتواند به افراد کمک کند تا پتانسیل خود را به طور کامل شکوفا کنند و در برابر چالشهای زندگی تابآور باشند.
در جمع بندی و خاتمه کلام اینکه چند نظریه مهم در مورد رشد انسان و تاب آوری وجود دارد: نظریه کامپفر (1999)
- کامپفر معتقد است که تاب آوری نقش مهمی در بازگشت به تعادل اولیه یا رسیدن به سطح بالاتر دارد و سازگاری مثبت و موفقیت آمیز در زندگی را فراهم میکند.
نظریه سیستم بوم شناختی – اجتماعی
- در این مدل، تاب آوری افراد را با توجه به بافت ارتباطی خود مانند خانواده، دوستان و جامعه تعریف میکند. تاب آوری یک واکنش مربوط به شبکه ارتباطی تأثیرگذار است.
نظریه رشد پس از سانحه
- بر اساس این نظریه، تجربه یک رویداد بسیار تهدیدکننده زندگی میتواند منجر به رشد روانشناختی فرد شود. این رشد میتواند از طریق مسیرهای متعدد و گاه غیرمنتظره حاصل شود.
در مجموع، این نظریهها نشان میدهند که تاب آوری یک ویژگی پویا و قابل رشد است که تحت تأثیر عوامل فردی، محیطی و اجتماعی قرار دارد.
تاب آوری یا resiliency میتواند به عنوان یک منبع برای سازگاری مثبت و رشد انسان در شرایط دشوار عمل کند.