شاید این سئوال برای شما پیش آمده باشد که علت افسردگی شدید یا افسردگی بالینی چیست؟ چرا برخی افراد افسرده می‌شوند و بعضی دیگر نمی‌شوند.

علل ابتلا به افسردگی شدید

تجارت دردناک گذشته و افسردگی شدید

سابقه سوء استفاده جسمی، جنسی و عاطفی، آسیب‌پذیری فرد در برابر افسردگی بالینی را افزایش می‌دهد.

مصرف برخی از داروها

مصرف بعضی داروها مثل ایزوترتینوئین (که برای درمان آکنه استفاده می‌شد)، داروهای ضد ویروسی اینترفرون- آلفا، کورتیکواستروئیدها، می‌توانند خطر افسردگی بالینی را افزایش دهند.

مشکلات ارتباطی و افسردگی

کشمکش‌ها و مشکلات با خانواده و دوستان می تواند باعث بروز افسردگی در فردی که نسبت به این اختلال آمادگی دارد بشود.

مرگ یا از دست دادن عزیزان و افسردگی شدید

غم و ناراحتی ناشی از مرگ یا از دست دادن یک عزیز، احتمال ابتلا به افسردگی بالینی را بالا می‌برد.

ژنتیک یکی از دلایل مهم افسردگی شدید

وجود سابقه افسردگی در اعضای خانواده احتمال ابتلا به افسردگی را در فرد افزایش می دهد. البته افسردگی اختلال پیچیده ای است و ترکیبی از شرایط ژنتیکی می تواند موجب ابتلا فرد به افسردگی شود. به عبارت دیگر ژن افسردگی نداریم.

اتفاقات مهم (چه مثبت چه منفی) زندگی

اتفاقات مهم (چه خوب چه بد) می تواند منجر به ابتلا فرد به افسردگی شود اما معمولا منجر به افسردگی شدید نمی شود مگر آنکه فرد از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به افسردگی هم باشد. وقایع خوبی مثل شروع شغل جدید، فارغ‌التحصیلی، ازدواج، مهاجرت و یا اتفاقات ناگواری مثل از دست دادن شغل یا درآمد، طلاق، یا بازنشستگی می‌توانند منجر به افسردگی شوند.

مشکلات شخصی و افسردگی

مشکلاتی مثل تنهایی می تواند باعث ابتلا یا تشدید افسردگی در فرد شود اما به تنهایی نمی تواند منجر به افسردگی شدید شود.

ابتلا به بیماری های جدی و مزمن و افسردگی بالینی

گاهی افسردگی همزمان با یک بیماری جسمی مهم ایجاد می شود بیماری های مزمن و طولانی مدت یکی دیگر از علل ابتلا به افسردگی هستند.

مصرف مواد مخدر و افسردگی شدید

تقریباً ۳۰ درصد از افرادی که مواد مخدر مصرف می‌کنند، افسردگی شدید دارند. حتی اگر مواد مخدر یا مشروبات الکلی باعث شوند در کوتاه مدت احساس بهتری پیدا کنید، اما در نهایت افسردگی شما را تشدید خواهند کرد.

مشکلات شیمیایی مغز یکی از دلایل مهم ابتلا به افسردگی شدید

پژوهشگران در مغز افراد مبتلا به افسردگی شدید در مقایسه با افراد دیگر تفاوت هایی مشاهده کرده‌اند. بعنوان مثال، هیپوکامپ (بخش کوچکی از مغز است که برای ذخیره خاطرات مهم و حیاتی می‌باشد) در افراد افسرده کوچکتر از افراد عادی است. هیپوکامپ کوچکتر، گیرنده‌های سروتونین کمتری دارد. سروتونین، یکی از مواد شیمیایی مغز است که ارتباط و انتقال بین سلول های عصبی را میسر می‌سازد و مناطق پردازش احساسات و هیجانات مغز را به هم وصل می‌کنند.

هنوز دانشمندان نمی‌دانند چرا هیپوکامپ در بعضی افراد افسرده کوچکتر است. بعضی محققان پی برده‌اند کورتیزول (هورمون استرس) در افراد افسرده بیش از حدّ تولید می‌شود. به نظر این محققان، کورتیزول، تأثیر سمی و «کوچک‌ کننده»‌ای بر رشد هیپوکامپ دارد. از نظر برخی کارشناسان، اشخاص افسرده با هیپوکامپ کوچک به دنیا می‌آیند و بنابراین مستعد ابتلا به افسردگی هستند.

البته مناطق و مسیرهای زیادی در مغز وجود دارند که در افسردگی دخیل هستند. پس یک ساختار یا مسیر خاص در مغز موجب افسردگی بالینی نمی‌شود.

آیا افسردگی شدید ژنتیکی است؟

می‌دانیم که گاهی افسردگی می‌تواند در خانواده‌ها موروثی باشد. این نشان می‌دهد که حداقل رابطه کمی بین ژنتیک و افسردگی وجود دارد. احتمال افسردگی فرزندان، خواهر، برادر، و والدین افرادی که افسردگی شدید دارند، بیشتر از دیگر اعضای جامعه است. البته تحقیقات نشان می دهد بعید است که فقط یک ژن افسردگی وجود داشته باشد، بلکه ژنهای زیادی هستند که در تعامل با محیط، تا حدی بر ابتلا فرد به افسردگی اثر می‌گذارند.

آیا مصرف دارو می‌توانند باعث ابتلا به افسردگی شوند؟

در بعضی افراد، مصرف برخی از داروها می‌تواند موجب افسردگی شود. مثلاً گاهی داروهایی نظیر باربیتورات‌ها، بنزودیازپین‌ها، داروی آکنه، می تواند موجب افسردگی بخصوص در افراد مسن شوند. بعلاوه، مصرف داروهای مسکن مانند کدئین و مورفین و آنتی‌ کولینرژیک‌ها که برای تسکین درد معده استفاده می شوند، نیز می‌توانند تغییرات و نوساناتی در خلق و خوی افراد ایجاد کنند. حتی داروهای فشار خون با افسردگی ارتباط دارند.

ارتباط بین افسردگی و بیماری مزمن چیست؟

ممکن است در بعضی افراد، یک بیماری مزمن باعث افسردگی شود. بیماری مزمن، بیماری است که مدت طولانی ادامه می‌یابد و معمولاً بطور کامل درمان نمی‌شود. با وجود این، بیماریهای مزمن می‌توانند از طریق رژیم غذایی، ورزش، تغییر عادات زندگی، و بعضی داروهای خاص کنترل شوند. دیابت، بیماری قلبی، آرتروز، بیماری کلیوی، ایدز، لوپوس، و ام‌اس بیماریهای مزمنی هستند که می تواند منجر به افسردگی شوند. کم‌کاری تیروئید نیز می‌تواند احساس افسردگی ایجاد کند.

آیا درد مزمن می توند منجر به ابتلا به افسردگی شدید شود؟

وقتی هفته‌ها یا ماهها دردی ادامه می‌یابد، درد مزمن نامیده می‌شود. درد مزمن نه تنها آزار دهنده است، بلکه روی خواب، فعالیت بدنی، کارهای روزمره، روابط بین فردی اثر منفی می گذارد و همین مسایل می تواند احتمال ابتلا فرد به افسردگی را بیشتر کند.

آیا افسردگی همیشه توام با غمگینی است؟

غم و اندوه، یک واکنش طبیعی و رایج به فقدان و از دست دادن کسی یا چیزی است. مثلاً مرگ یا جدایی از یک عزیز، از دست دادن شغل، مرگ یا از دست دادن حیوان خانگی مورد علاقه، یا تغییرات دیگری در زندگی مثل طلاق، یا بازنشستگی، فقدان‌هایی هستند که منجر به غم و اندوه می‌شوند.

ممکن است هر کسی غم از دست دادن را تجربه کند، اما همه دچار افسردگی نمی‌شوند. غمگینی با افسردگی که علائم دیگری مثل احساس خودارزشمندی پایین، بی انگیزگی و انرژی پایین ، افکار منفی درباره آینده، و خودکشی دارد، فرق می‌کند.

خلاصه و جمع بندی

در این مقاله به طور خلاصه درباره علل افسردگی شدید یا همان افسردگی بالینی صحبت کردم و مشخص شد که عوامل متعددی از جمله ژنتیک، اتفاقات ناگوار، مصرف برخی از داروها، مشکلات در زندگی روزمره، از دست دادن عزیزان، اتفاقات مهم، مشکلات بین فردی، بیماری های خاص و مصرف مواد می توانند منجر به ابتلا فرد به افسردگی شدید شوند.