رییس مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها گفت: هنگام بروز حادثه، بیشتر رویکردها برای کنترل عوارض ناشی از آسیب‌های جسمانی است و آسیب‌های روحی و روانی که متوجه فرد آسیب دیده شده، مغفول باقی می‌ماند.
به گزارش سایک نیوز به نقل از ایسنا، دکتر حمید سوری در یک برنامه رادیویی با بیان اینکه متأسفانه زمانی که حادثه برای فرد، گروه یا جمعیتی رخ می‌دهد، صرفا تبعات فیزیکی و جسمانی ندارد گفت: به طور سنتی در بسیاری از جوامع از جمله کشور ما، بیشتر رویکردها برای کنترل عوارض، ناشی از بعد جسمانی حادثه است. یعنی اگر زلزله یا تصادفی در جاده رخ می‌دهد، عمدتا توجه بر آسیب‌های جسمی است که به افراد وارد شده و مسائل روحی و روانی افراد آسیب دیده مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
وی در ادامه بیان کرد: این در حالی است که یکی از عوارض سوء ناشی از حوادث و مصدومیت‌ها، عوارض روانی و اجتماعی است که به افراد تحمیل می‌شود. به عنوان مثال، فردی که خانواده‌اش را از دست داده یا تمام خانه و زندگی فردی در پی وقوع زلزله از بین رفته است، حتی اگر دچار هیچ گونه آسیب جسمی نشده باشد از نظر روحی تحت تأثیر این آسیب است و باید مورد مراقبت قرار گیرد.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی عنوان کرد: اگر مراقبت مناسبی برای فرد آسیب دیده صورت نگیرد، تبعات ناشی از این امر بسیار شدید است و کنترل مسأله در دراز مدت کار راحتی نخواهد بود و امکان پیشرفت بیماری روحی و روانی در فرد وجود دارد که این امر می‌تواند عوارضی را بر جا بگذارد.
وی گفت: از جمله این عوارض روحی، سندروم آسیب‌های روانی بعد از سانحه است. به عنوان مثال زمان وقوع سیل یا زلزله، آمار خودکشی در جوامع افزایش پیدا می‌کند. همچنین مشاهده شده افرادی که در حادثه‌ای عزیزان خود را از دست می‌دهند، دچار افسردگی‌های دراز مدت و شدید می‌شوند. بنابراین کنترل مربوط به این مسائل می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
سوری با بیان اینکه اپیدمیولوژی یا همه‌گیری‌شناسی رشته‌ای از شاخه‌های علوم پزشکی است که به مسائل مرتبط به سلامت و بیماری در جمعیت‌ها و گروه‌های انسانی توجه دارد، عنوان کرد: در این علم هر مسأله‌ای که می‌تواند سلامت جمعیت یا گروه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد، مورد بررسی قرار می‌گیرد. در علم اپیدمیولوژی به جای این که بیمار یک فرد باشد، جمعیت یا گروه‌های جمعیتی در نظر گرفته می‌شوند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اظهار کرد: نگاه این علم فردی نیست، بلکه اجتماعی، جمعی و گروهی است و منشأ بسیاری از مستندات و مباحث علمی که در پزشکی نام برده می‌شود از اپیدمیولوژی است. این علم، علم مطالعه سلامت و بیماری در گروه‌ها و جمعیت‌های انسانی است.
وی در مورد چگونگی رویکرد علم اپیدمیولوژی در بررسی ریسک فاکتورها در سوانح طبیعی و انسان‌ساز عنوان کرد: یکی از مسائل مهمی که سلامت انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مسائل مربوط به سوانح و مصدومیت‌ها است. این سوانح و مصدومیت امکان دارد به صورت عمدی و غیر عمدی باشد. بنابراین هر پدیده‌ای که رخ می‌دهد و می‌تواند سلامت مردم را به خطر اندازد، یک‌سری عوامل از جمله عارضه، بیماری، تصادف و… موجب بروز آن می‌شوند و ناشی از دلایل مستقیم یا غیر مستقیم است.
سوری در ادامه گفت: در گذشته عمدتا توجه علم اپیدمیولوژی متمرکز بر بیماری‌های واگیر بود، اما زمانی که درباره مسائل مرتبط با بیماری‌های غیرواگیر از جمله سوانح و مصدومیت‌ها صحبت می‌شود، علت آن فقط یک عامل بیولوژیک مشخص نیست، بلکه مجموعه‌ای از عوامل است که برخی مرتبط به انسان و برخی دیگر مرتبط به محیط، شیوه زندگی و رفتارهای فرد است.
رییس مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها گفت: طبیعتا در این خصوص هم اپیدمیولوژی با شناسایی عوامل، خطر مرتبط آنها را شناسایی می‌کند و سهم هر کدام از عوامل خطر یا ریسک فاکتورها را در بروز بیماری‌ها یا عوارض آسیب‌هایی که فرد می‌بیند نیز مشخص می‌کند.
وی اظهار کرد: در حال حاضر مراقبت از افراد آسیب دیده و نیروهای امدادگر در کشورمان به شکل پراکنده و سازمان نیافته است.
