گزارش سایک نیوز از مصاحبه مهر خانه با پوران درخشنده :
پوران درخشنده ازجمله نخستین کارگردان‌های پس از انقلاب است که با ساخت فیلم “رابطه” در سال ۶۵ مطرح و با فیلم “پرنده کوچک خوشبختی” در سال ۶۶ برنده اولین سیمرغ زنانه از جشنواره فیلم فجر شد. این کارگردان در طی این سال‌ها فیلم‌های مختلفی را روانه پرده سینما کرد و در آثارش نشان داد که دغدغه اصلی او همواره خانواده و مسائل اجتماعی بوده است. او با نمایش این مسائل و مشکلات در واقع طرح مسأله می‌کند تا بلکه با نمایش آن راهکاری برای مشکلات موجود، ارائه شود. می‌توان گفت که در میان آثاری که پوران درخشنده تا به حال ساخته است، فیلم “هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند” فیلمی جنجالی شد. این فیلم با توجه موضوع اصلی‌اش که به تجاوز به دختران مربوط می‌شد، واکنش‌های مختلفی را نیز به دنبال داشت. پوران درخشنده به تازگی خبر داده که می‌خواهد فیلم دیگری با عنوان «هیس! پسرها گریه نمی‌کنند» بسازد، او پیش از این گفته بود تحقیقات خود را برای فیلم جدیدش درباره مشکلات پسران آغاز کرده و مشغول نگارش فیلمنامه آن است و اگر همه کارها طبق برنامه پیش برود، آن را به سی‌وششمین جشنواره فیلم فجر خواهد رساند. با توجه به اهمیت موضوع این فیلم، به سراغ پوران درخشنده رفتیم و با او به گفت‌وگو نشستیم.
سیل ارسال نامه‌ها از طرف پسرهایی که مورد آزار و اذیت قرار گرفته بودند
زمانی‌که فیلم “هیس! دخترها فریاد نمی زنند” را تولید کردید، بسیاری عقیده داشتند که این فیلم نباید تنها به موضوع آزار و اذیت دختران اختصاص می‌یافت بلکه این موضوع در مورد پسرها نیز مطرح است. این نقطه نظرات باعث شد که شما به فکر ساخت فیلمی با موضوع اذیت و آزار پسرها بیفتید و یا این‌که دلایل دیگری محرک ساخت این فیلم در شما شد؟
عمده مطلب این بود که بعد از این‌که فیلم سینمایی “هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند” اکران عمومی شد، سیلی از نامه‌ها، ایمیل‌ها و پیامک‌ها از طریق پسرها برای من ارسال شد و من با مطالعه این پیام‌ها و نامه‌ها، فهمیدم که بسیاری از واکنش‌هایی که در مورد فیلم “هیس! دخترها فریاد نمی‌زنند” به وجود آمده بود و خیلی‌ها می‌گفتند که چرا در این فیلم به موضوع آزار و اذیت پسرها پرداخته نشده است، درست بوده است و باعث شد که من این موضوع را در مورد پسرها هم کار کنم که به نظر من در این ماجرا پسرها خیلی مظلوم‌تر از دخترها هستند.
شما درباره فیلم دخترها عنوان کردید که ایده اصلی ساخت این فیلم را از یک داستان واقعی اتخاذ کرده‌اید و بعد از آن مطالعاتی درباره آن موضوع انجام دادید. همین مطالعات در جریان ساختن فیلم “هیس! پسرها گریه نمی‌کنند” هم شکل گرفت؟
بله. در رابطه با این فیلم هم تحقیقات میدانی انجام دادم و هم با آدم‌های مختلف در سنین متفاوت صحبت و مصاحبه کردم. واقعیت آن است که هم در نوجوانان قدیم و هم در نوجوانان جدید این موضوع وجود دارد و من این مصاحبه‌ها را با کمک یک روانشناس و جامعه‌شناس انجام دادم که باعث شد که همه آن جوانبی که برای یک قصه مدنظرم بود را از بین این تحقیقات میدانی و مصاحبه‌ها و مطالعه مطالبی که به دستم می‌رسید و همچنین بهره‌گیری از نظریات روانشناسی و جامعه‌شناسی به‌دست آورم و در نهایت به قصه‌ای برسم که برای گرفتن پروانه ساخت، آماده شود.
این مطالعات چقدر طول کشید؟
تقریباً از زمان فیلم “هیس! دخترها فریاد نمی زنند” به بعد.
موضوع اذیت و آزار پسرها جدی است
بر اساس مشاهداتی که داشته‌اید، از نظر شما موضوع آزار و اذیت پسربچه‌ها چقدر جدیت دارد و از لحاظ کمیت و نوع آن، اساساً چه تفاوت‌هایی با آزار و اذیت دخترها دارد؟
با توجه به مشاهداتی که داشتم به نظر من موضوع پسرآزاری در جامعه ما جدی است و بیشتر از آزار و اذیت دخترها رواج دارد.
جامعه آماری مطالعات شما بیشتر متعلق به کدام مناطق کشور بوده است؟
من کل کشور را در نظر داشتم و روشی که برای جمع‌آوری اطلاعات در روند تحقیقاتم انتخاب کردم به صورت مصاحبه چهره به چهره بوده است. همه این اشخاصی که با آنها صحبت کردم، خودشان اعلام آمادگی کرده بودند که حرف‌هایشان را برای من بازگو کنند البته من به آنها قول دادم که اسم و مشخصات‌شان را به صورت راز نزد خودم نگهدارم.
در فیلم “هیس دخترها فریاد نمی‌زنند” شما با سه رویکرد موضوع اذیت و آزار جنسی در دختران را مطرح کردید. یکی این‌که به موضوع کودک آزاری و اثرات روانی آن پرداختید، دوم این‌که مسائل عرفی جامعه و قبح افشای آزار جنسی را مطرح کردید و سوم این‌که خلأ‌های قانونی در مواجهه با این اتفاقات را به نمایش گذاشتید. آیا همین رویکرد را نیز در فیلم جدیدتان دنبال می‌کنید یا روشی جدید برای بازنمایی آن در نظر دارید؟
دقیقاً در مورد پسرها خیلی نگاه‌ها سخت‌گیرانه‌تر هم است. چراکه ترس از آبرو و این‌که پسرها نباید گریه کنند باعث می‌شود که کمتر در مورد مسائل و مشکلاتشان با پدر و مادر خود صحبت کنند. از طرف دیگر والدین هیچ‌وقت فکر نمی‌کنند که موضوع آزار و اذیت پسرها می‌تواند خیلی جدی‌تر از دخترها باشد. به همین خاطر فکر می‌کنم که بحث خانواده، جامعه، آموزش و پرورش و همه نهادهایی که به این قضیه ارتباط پیدا می‌کنند، در این ماجرا مطرح است.
پسرها در مورد آزار و اذیت‌ها صحبت نمی‌کنند
با توجه به تحقیقاتی که داشته‌اید، از نظر شما آیا تفاوتی میان واکنش‌هایی که دختربچه‌ها نسبت به آزار و اذیت از خود نشان می‌دهند با واکنش پسرها نسبت به این موضوع وجود دارد؟
واکنش‌ها در بین دخترها و پسرها بسیار متفاوت است؛ چراکه پسرها زمانی‌که در معرض این آزار و اذیت‌ها قرار می‌گیرند آن را با والدین خود مطرح نمی‌کنند و هیچ‌وقت هم نخواهند گفت و این موضوع آزاردهنده سال‌ها در درون خودشان همچنان باقی می‌ماند، ولی بازتاب‌های آن را در دوران بزرگسالی به اشکال مختلف می‌بینیم. به هرحال باید بگویم پسرها در این زمینه مظلوم‌تر از دختران هستند و راجع به این مسایل اصلاً صحبت نمی‌کنند؛ یکی به خاطر ترس از آبرو و دیگر این‌که ممکن است با مطرح کردن این موضوع از طرف خانواده مورد شماتت و سرزنش قرار گیرند و به هر حال مجبور هستند همه چیز را به جان بخرند ولی این راز را فاش نکنند.
آیا در جریان مصاحبه و گفت‌وگو با این افراد، خانواده‌ها از این موضوع خبر داشتند؟
نکته‌ای که وجود دارد این است که خانواده‌ها هیچ‌وقت از پسرانشان سؤوالی نمی‌پرسند و این واقعیتی بوده است که من به آن رسیده‌ام که والدین هیچگاه به ذهن‌شان خطور نمی‌کند که ممکن است یک چنین اتفاقی برای فرزند پسرشان بیفتد.
بازگویی خاطرات دوران کودکی که سال‌ها سربسته مانده است
با این وجود، چگونه والدین راضی شدند که فرزندشان با شما در مورد این موضوع صحبت کند؟
هیچ‌کدام از پدر و مادرها از این مصاحبه‌ها خبر نداشتند؛ به دلیل این‌که اکثرشان کسانی بودند که در رده سنی بزرگسال قرار داشتند و خاطرات کودکی و نوجوانی‌شان را مطابق با میل شخصی خود با من در میان می‌گذاشتند و بعد از این‌که من اعلام کردم که می‌خواهم یک چنین کاری را انجام دهم، بیشتر سعی کردند از طریق ایمیل‌ها سرگذشت خودشان را برای من بفرستند و کمتر تمایل داشتند که این گفت‌وگو رودررو باشد ولی بعدها این ارتباط چهره به چهره هم اتفاق افتاد.
به‌طورکلی جامعه آماری من درواقع آدم‌های واقعی بودند که وقتی‌که این موضوع را با آنها مطرح کردم، بدون استثنا همگی این خاطرات را داشتند؛ از دوران مدرسه ابتدایی و راهنمایی تا حتی دوران‌های بعد از آن. و این افراد خاطرات دوران کودکی و حتی نوجوانی خود را برای من مطرح کردند.
آزار پسرها بیشتر در خارج از خانواده رخ می‌دهد
بحث‌هایی مطرح می‌شود که آزار و اذیت دختران بیشتر درون خانوادگی است. شکل این آزار و اذیت‌ها در پسرها چگونه است؟
این موضوع در مورد پسرها بسیار متفاوت است و پسرها کمتر در محیط روابط خانوادگی و فامیلی مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند و بیشتر این اتفاقات در خارج از خانواده و در محیط اجتماعی برای آنها رخ می‌دهد.
منبع : سایت مهرخانه
