اینستاگرام: تفریح یا تخریب…!؟

اینستاگرام: تفریح یا تخریب…!؟

اینستاگرام یک شبکه اجتماعی برای به اشتراک گذاشتن عکس و فیلم با میلیون ها نفر در جهان میباشد. تمام محتوای آن فقط عکس و فیلم های جالب و دیدنی است و مشکلی را متوجه کودکان نمیکند. درست است؟؟!!

خیر. اینطور نیست. درحالی که این روزها اینستاگرام بین نوجوانان و حتی کودکان عمومیت فراوانی یافته بدون وجود مشکلات و حادثه های خاص, با این حال مسائلی وجود دارند که لازم است والدین نسبت به آن آگاه باشند و با اطلاعات کافی فرزندان خود را در استفاده از این شبکه اجتماعی هدایت و راهنمایی کنند.

بگذارید در ابتدا نگاهی به اینستاگرام بیندازیم: اینستاگرام چیست؟ اینستاگرام نرم افزاری از یک شبکه اجتماعی است که در آن افراد عکس, فیلم و نوشته های خود را با دیگران به اشتراک می گذارند و کاربران دیگر میتوانند این عکس ها را لایک کرده یا در مورد آنها کامنت بگذارند. و اگر از فرزندان خود در مورد اینستاگرام سوال بپرسید به شما خواهند گفت که این برنامه بسیار هنری و جذاب است. درست هم می گویند اینستاگرام سرشار از عکس های زیبا ست اما عکس های دیگری هم وجود دارد.

اینستاگرام این امکان را در اختیار کاربران قرار داده است که صفحه خود را به دو صورت خصوصی و عمومی به نمایش بگذارند. در حالت نمایش عمومی هر فردی چه در اینستاگرام عضو باشد و چه عضو نباشد می تواند به مطالب و عکس های شما دسترسی داشته باشد. در صورتی که صفحه شما خصوصی باشد تنها افرادی میتوانند به صفحه شما دسترسی داشته باشند که شما اجازه دنبال کردن صفحه تان را به آنها بدهید و البته هر فردی می تواند تقاضای دنبال کردن صفحه شما را بدهد.

از قابلیت های دیگر اینستاگرام به اشتراک گذاشتن مکانی هست که عکس گرفته شده است و همین طور نقشه عکس که نقشه ای است از تمام مکان هایی که در آنها عکس گرفته شده و به اشتراک گذاشته شده است.

اینستاگرام برای کاربرانی که از این شبکه استفاده میکنند قوانینی را وضع کرده است که طبق آن افراد زیر ۱۳ سال اجازه عضویت در اینستاگرام را ندارند, هرگونه پست یا صفحه شامل آزار و اذیت, استفاده از مواد مخدر,تصاویر خشونت بار,برهنگی یا پورنوگرافی و آسیب به خود (مانند خودزنی, خودکشی و …) نیز گزارش و پاک خواهد شد.

اینستاگرام در حدود ۱۵۰ میلیون کاربر فعال در ماه دارد.  و درصد بالایی از این کاربران را نوجوانان و کودکان تشکیل می دهند که در واقع اینستاگرام برای آنها محلی برای رهایی از سخت گیری های والدین و گاهی اوقات دور زدن آنها می باشد که با دوستان مجازی خود به اشتراک میگذارند و تایید می گیرند.

 

با وجود تمام این ویژگی های مثبت چه مشکلی می تواند متوجه فرزندم باشد؟

زمانی که شما از فرزندتان در مورد اینستاگرام بپرسید او به شما خواهد گفت که این برنامه بسیار جذاب است و به او اجازه میدهد عکس های زیبای خود را با دوستانش به اشتراک بگذارد و همینطور عکس هایی که دوستانش به اشتراک گذاشته اند ببیند و لذت ببرد و کاملا هم درست میگوید. اما در کنار تمام ویژگیهای مثبتی که این برنامه دارد مشکلات دیگری نیز وجود دارد که روبه رو شدن این کودکان و نوجوانان با آنها مشکلات فراوانی را برای آنها به دنبال خواهد داشت که وظیفه ما به عنوان والدین این است که با آگاهی و راهنمایی فرزندمان از آنها جلوگیری کنیم.

اینستاگرام محیطی سرشار از زیبایی است اما در آن هر عکسی پیدا می شود. از مناظر و لحظات زیبا و چلوکباب سلطانی تا تصاویر نامناسب جنسی و الکل و مواد مخدر, حتی خودکشی. و تنها محدود به این نیست. افراد میتوانند پیغامی بنویسند از آن عکس بگیرند و آن را منتشر کنند, بدون اینکه فیلتر کننده قابلیت خواندن آن متن و فیلتر کردن آن را داشته باشند. آیا در فاصله ای که فردی تصویری نامناسب را پخش می کند، تا زمانی که عکس گزارش شده و از صفحه اینستاگرام حذف شود فرزند شما آن را نخواهد دید؟ آیا واقعا هیچ کودک زیر ۱۳ سالی در این شبکه عضو نیست؟

هر چند امکان غیر فعال کردن گزینه قابلیت به اشتراک گذاشتن مکان وجود دارد اما بسیاری از نوجوانان این کار را انجام نمیدهند و در واقع تمام دنیا می دانند که آنها کجا هستند و کجا بوده اند.

نوجوانان فراغ از تمام دغدغه هایی که والدین دارند و گاهی بدون اطلاع از اینکه چه اطلاعاتی را باید و چه اطلاعاتی را نباید به اشتراک گذاشت کلیه اطلاعات شخصی خود را به عنوان معرفی نامه ای از خود در صفحه شخصی شان قرار میدهند. عکس های شخصی فرد با معرفی اعضای خانواده یا دوستان با معرفی صفحات آنها به همراه امکان مشخص کردن موقعیت دقیق مکانی که عکس در آن گرفته شده و نیز نمایش آن بر روی نقشه ارسال می شوند. این به معنی دسترسی کامل یک فرد به تمام اطلاعات مربوط به فرزند شما یا خانواده شماست. وظیفه شما به عنوان والدین آگاه سازی فرزندتان از میزان اطلاعاتی است که می تواند در فضای مجازی با دیگران به اشتراک بگذارد. هرچنداگر شما به عنوان والدین آگاه این آگاه سازی و کنترل را نسبت به فرزندتان انجام دهید اما ممکن است این کنترل بر روی دوستان او در اینستاگرام وجود نداشته باشد و آنها اطلاعات مشترک مربوط به خودشان یا فرزند شما را به نمایش بگذارند.

با توجه به اینکه اینستاگرام امکان خصوصی کردن صفحه فرد را به عنوان یکی  از ویژگی هایش قرار داده آیا میتوان با خیال آسوده اجازه فعالیت را به فرزندان داد؟

پاسخ باز هم خیر می باشد. هر فردی می تواند درخواست دنبال کردن و یا در واقع دیدن صفحه فرزندتان را به او بدهد و او میتواند هر فردی را که میخواهد تایید کند. آیا تمام افرادی که فرزند شما اجازه دیدن صفحه خود را به آنها می دهد قابل اعتماد هستند؟ آیا شما می توانید بر روی هزار و اندی صفحه که امکان بازدید از صفحه فرزند شما را دارند نظارت داشته باشید؟؟؟ گاهی اوقات این افراد دوستانٍ دوستان فرزند شما هستند و آیا واقعا امکان دارد در مورد تمام این هزار نفر از فرزند خود پرس و جو کنید؟

اگر فرزند شما در دنیای واقعی فردی را نمی شناسد ارتباط آنلاین هم با آن فرد نباید داشته باشد. نوجوانان می گویند این ارتباط بی خطر است. آیا واقعا چنین است؟ شما به عنوان افرادی با تجربه جواب این سوال را می دانید. اما آیا فرزند شما هم این مسئله را می پذیرد؟؟ آیا می توانید تمام ارتباطات او را کنترل کنید؟خیر!

اینستاگرام یک شبکه اجتماعی است و می تواند توسط میلیون ها نوجوان دیگر استفاده شود و یکی از آسیب هایی که می تواند داشته باشد آزار و اذیت اینترنتی (cyber bullying) است که این روزها یکی از بزرگترین مشکلات شبکه های مجازی است. صفحه ای را در اینستاگرام در نظر بگیرید با عنوان “خز ترین دانش آموزان سال ۹۵” با حدود ۵۰۰۰ نفر عضو که اتفاقا فرزند شما هم آن صفحه را دنبال می کند. حالا نوجوان حساس و در حال رشد و نیازمند توجه به مقتضای سنی را در نظر بگیرید که عکسی از داخل صفحه اش در این صفحه ۵۰۰۰ نفره قرار داده میشود (عکسی که ممکن است برای دوستان خودش قرار داده باشد و یکی از عکس های حتی زیبا از چهره او باشد), به عنوان خز ترین دانش آموز سال ۹۴ معرفی می شود و در عرض یک هفته حدود ۴۰۰۰ کامنت به بدترین شیوه ممکن در مورد وضعیت ظاهری یا چهره یا اعتقاداتش او را تمسخر و به او توهین میکنند. آیا آسیب هایی که در طی این مدت و بعد از آن و انگشت نمایی او بین دانش آموزان حتی مدرسه خودشان یا همسن و سالانش می بیند به سادگی قابل جبران است؟؟ آیا در این مورد خودکشی یا آسیب رسانی به خود برای نوجوانی که زمینه کمی از افسردگی یا عدم اعتماد به نفس داشته باشد دور از انتظار است؟؟

در صفحه اصلی اینستاگرام پست های تمام افرادی که فرزند شما آنها را دنبال میکند نمایش داده میشود و احتمال این وجود دارد که هر کدام از این افراد محتوایی نامناسب با آنچه مقتضای سن کودک شماست به اشتراک بگذارند در نتیجه کنترل هر کدام از این افراد به طور مرتب از کارهایی است که والدین باید انجام دهند، اما آیا این کار امکان پذیر است؟

با وجود قوانینی که اینستاگرام برای کاربران خود در نظر گرفته است آیا واقعا اینستاگرام یک شبکه امن و کنترل شده است؟ خیر! زیرا با گردشی کوچک در صفحات مختلف متوجه پست یا عکس های فراوان برهنگی, پورنوگرافی, مواد مخدر, آسیب به خود یا دیگران خواهید شد. شاید برای یک نوجوان ۱۳ ساله دیدن این مطالب جذاب باشد اما والدین قطعا بسیار نگران این مسئله خواهند بود. این روزها استفاده از الفاظ نامناسب و توهین در صفحات افراد مشهور از جمله آسیب هایی است که در جامعه به آن پرداخته می شود.

 

چه باید کرد؟

با توجه به گستردگی شبکه های مجازی و فعالیت های مجازی حذف کردن آنها از حیطه دسترس کودکان تنها نتیجه ای که خواهد داشت یافتن راهی پنهانی به دور از چشم والدین برای استفاده از آنهاست. پس اولین قدمی که والدین باید بردارند کسب اطلاعات کافی در تمام زمینه هاست. شما به اندازه یک نوجوان یا حتی کودک ۱۰ ساله خود باید در تمامی زمینه ها اطلاعات داشته باشید. شبکه های مختلف اجتماعی, برنامه ها, بازی ها و نرم افزارها را بشناسید.

اینکه تنها به دلیل اینکه در مجلات خوانده اید یا در تلویزیون شنیده اید شبکه های مجازی آسیب زاست دلیل کافی و قانع کننده ای برای فرزندتان برای دور نگه داشتن او از این فضا نیست. این روزها فرزندان مانند سالهای قبل به آنچه والدینشان می گویند توجه کافی نشان نمی دهند و گاهی اوقات عدم آگاهی والدین را دلیل این مسئله می دانند. اما شما با داشتن اطلاعات کافی در مورد تمام این برنامه ها به شخصه درجه و میزان آسیب رسانی آنها را خواهید دانست و خود را در موقعیتی قرار نخواهید داد که فرزندتان به شما پاسخی این چنین بدهد که ” ای بابا اینستاگرام که اصلا نمیشه توش  صوتی حرف زد. در این حد هم نمیدونید و میگید مشکل داره!” زمانی که شما با علم به تمام این برنامه ها و با دانستن نمونه های متفاوتی از مشکلات و مسائلی که در اخبار و مقالات در مورد آسیب های هر کدام از این شبکه ها مطرح می شود با فرزندتان صحبت کنید دلایل محکم تر بیشتری برای قانع کردن او خواهید داشت.

تا جایی که می توانید رابطه خود با فرزندتان را بهبود ببخشید. قطعا منظورمن از بهبود بخشیدن رابطه، صمیمیتی چند روزه برای رسیدن به رمز برنامه هایش نیست. با فرزندتان دوست باشید، ارتباط صمیمانه ای داشته باشید تا نه تنها شما را به عنوان یک دوست پذیرفته و مسائل مختلف زندگی اش را برای شما تعریف کند بلکه از راهنمایی های شما نیز در تصمیمات زندگی اش استفاده کند. رابطه شما با فرزندتان باید به گونه ای صمیمی باشد که هر مسئله ای که از جانب دنیای خارج او را تهدید می کند را بدون ترس از تنبیه ، مجازات یا سرزنش برای شما بازگو نماید.

حذف نکنید نظارت کنید! حذف کردن برنامه ها یا گرفتن گوشی همراه از او تنها منجر به پنهان کاری از جانب فرزند شما خواهد شد. در کنار ارتباط صمیمانه ای که دارید از او خود بخواهید که رمز برنامه خود را در اختیار شما قرار دهد تا بتوانید نظارتی بر فعالیتهای افرادی که با او در ارتباط هستند داشته باشید. با توجه به اینکه شیوه های فرزندپروری در سالهای اخیر دچار اشتباهات فراوانی ست و با توجه به اینکه ارتباط شما با او شاید به اندازه کافی صمیمانه نباشد، ممکن است در این مسئله موفق نباشید پس حتی المقدور صفحه او و دوستانش و کسانی که فرزندتان را دنبال می کنند, دنبال کنید. (تنها در صورتی که فرزند شما در سنین کودکی قرار دارد و از اینستاگرام استفاده می کند می توانید این پیشنهاد را به او بدهید و در صورت مخالفت او اصرار نکنید، این یک پیشنهاد است. مواظب باشید با این پیشنهاد به فرزند نوجوانتان تنها او را از خود دور خواهید کرد و البته فرزند ۲۷ ساله شما نیازی به کنترل شدن توسط شما و ارائه رمزهایش به شما ندارد چرا که کودک نیست و یک فرد بالغ محسوب می شود). نوجوانان به اقتضای سن اصرار فراوانی به حفظ حریم های شخصی خود دارند پس با کنجکاوی های بی مورد  او را به سمت احساس به خطر افتادن حریم شخصی اش و دوری گرفتن از شما سوق ندهید. تنها کاری که شما می توانید انجام دهید آگاه سازی و نظارت غیر مستقیم است.

همانطور که اشاره کردم با کسب اطلاعات فراوان در مورد تمامی اموری که فرزند شما با آن در ارتباط است و کسب اطلاعات کافی در مورد مزایا و معایب این امور، فرزند خود را آگاه سازید. مزایا و معایب را برای او بیان کنید, آسیب های ممکن را برایش توضیح دهید و اجازه بدهید خود او انتخاب کند. شما نمی توانید مسیر را برای فرزندتان انتخاب کنید در اینصورت قطعا زمانی از انتخاب اجباری شما فرار خواهد کرد.

در کنار آگاه سازی و راهنمایی هایی که به او می دهید به صورت غیر مستقیم بر فعالیت او در اینستاگرام نظارت داشته باشید. افرادی که او را دنبال می کنند و افرادی که فرزندتان آنها را دنبال می کند را دنبال کنید به صفحه هایشان سر بزنید بدون اینکه منجر به این رفتار از جانب شما شود: ” خب می بینم که دوستت اون روز فلان عکس رو گذاشته بود توی صفحه ش و تو لایک کردی!!”

 

نویسنده افتخاری سایک نیوز: زهرا کهدوئی

 

بیشتر بخوانید:

افزایش سواد رسانه ای نوجوانان در استفاده از فضای مجازی
اهمیت سواد رسانه‌ای در دنیای مدرن
وقتی تلویزیون الگوی کودک می شود، مروری بر تاثیرات برنامه های تلویزیونی بر کودکان

 


telegram2 files