ظرافت‌های صبحت با کودکان در مورد کروناویروس

زهره سعادت، مشاور مرکز مشاوره جهاد دانشگاهی فارس در خصوص چگونگی مواجهه با کودکان وقتی یک رویداد استرس‌زا نظیر شیوع یک بیماری واگیر و خطرناک حادث شده است، تاکید کرد که اولین قدم در این مواجهه، مهار استرس و اضطراب و نگرانی در رفتار و کلام والدین است.

سعادت  افزود:‌ نباید کاری کنیم تا کودکان احساس کنند که جهان جای ترسناکی است، زیرا این کار ممکن است باعث کنجکاوی و درگیری‌های ذهنی بیشتری در آن‌ها شود. برای شروع باید بررسی کنید کودک چه اطلاعاتی در مورد ویروس شنیده است. سپس باورهای غلط آن‌ها در این مورد را اصلاح کنید.

او ادامه داد: ترس‌های واقعی کودکان را نادیده نگیرید، اگر کودک به معنای واقعی می‌ترسد، به او بگویید این یک ترس واقعی است و باید آن را جدی بگیریم. اگر در برابر این ترس واقعی به کودک بگوییم همه چیز خوب خواهد شد؛ کودک آن را باور نمی‌کند چون می‌ترسد. پس به آن‌ها گوش دهید و آن‌چه او می‌گوید را درک کنید مثلاً به آن‌ها بگویید بله، آن ترس دارد و من آن را در چهره تو می‌بینم. با آن‌ها در مورد ترس‌های خودتان که داشته‌اید و رفع شده بگویید. پس از آرام شدن کودک، به زندگی عادی بپردازید.

این مشاور مرکز مشاوره جهاد دانشگاهی فارس، گفت: با توجه به شرایط سنی با کودکان حرف بزنید. می‌توانید بگویید این بیماری متفاوت از سرما خوردگی است، چون جدید است، به همین خاطر همه مردم تلاش می‌کنند از گسترش آن جلوگیری کنند. تو هم اگر سئوالی داری از من بپرس.

وی تأکید کرد: به کودکان بگویید که پزشکان، اندیشمندان و افراد باهوش در سراسر دنیا به دنبال این هستند که بفهمند چگونه می‌توانند مردم در امنیت و سلامت این شرایط را بگذرانند.

سعادت با بیان اینکه بر رعایت بهداشت تأکید کنید، گفت: به کودکان پزشکان می‌گویند حداقل قبل و بعد از غذا، وقتی از بیرون از خانه می‌آیید و… ۲۰ ثانیه دست‌ها را بشویید و برای سخت نشدن شرایط همزمان با شست‌وشو بگویند: تولدت مبارک… بعد دست‌ها را کاملاً خشک کنند.

این کارشناس مشاوره با بیان اینکه کودکان را به استفاده از مواد ضدعفونی کننده سفارش دهید، گفت: به آن‌ها بگویید قبل از استفاده از وسایل بازی، از وسایل ضدعفونی‌کننده دست استفاده کنند و بعد از بازی بشویند.

سعادت با یادآوری اینکه گاهی اوقات برای ایجاد انگیزه، دست شستن و رعایت بهداشت را به مسابقه و رقابت بگذارید، گفت: با کودکان حرف بزنید. به آن‌ها بگویید بیمار شدن بخشی از انسان بودن است. مثال بزنید: یادت هست که هفته (یا ماه… گذشته) دوستش مریض شده و بعد از مراقبت خوب شده است. پس تو و من هم باید مراقبت کنیم. جلوی عطسه و ترشحات بینی و… را بگیریم.

این مشاور روان‌شناسی تربیتی گفت: با توجه به تعطیلی مدارس، از ظرفیت‌های داخل خانه و خانواده استفاده کنید. بازی‌ها و کتاب‌های جدید بخرید یا به فعالیت‌های دستی و هنری بپردازید ضمن اینکه برای جلوگیری از کم تحرکی و چاقی از ورزش داخل خانه غفلت نکنید.

چگونه کودکان را در منزل سرگرم کنیم

این روانشناس در ادامه به ارائه توصیه‌هایی برای سرگرم کردن کودکان در خانه در شرایط شیوع کرونا پرداخت و گفت:‌ نخستین نکته‌ای که باید در این زمینه نظر قرار دهیم، اهمیت بازی‌های تخلیه هیجانی در این روزها هست که برای این کار می‌توانیم بازی‌های خانوادگی را در خانه انجام دهیم.

سعادت گفت: یکی از بازی‌هایی که می‌توانیم انجام دهی، پیداکردن وسیله‌ پنهان ‌شده است، بدین صورت که یکی از اعضای خانواده از اتاق خارج می‌شود، بقیه‌ اعضا یکی از وسایل را پنهان می‌کنند و از فردی که از اتاق خارج‌شده می‌خواهند که وسیله‌ پنهان‌شده را پیدا کند.

این مشاور روان‌شناسی تربیتی، بازی پیشنهادی دیگر را ساخت کاردستی با دور ریختنی‌ها در منزل عنوان کرد و گفت: همچنین می‌توانیم برای خندان یکدیگر تلاش کنیم، یک نفر تلاش کند تا با هر روش خلاقانه‌ای که می‌تواند بقیه‌ را بخنداند، اولین نفری که خندید مسئول خنداندن بقیه خواهد بود.

وی با بیان اینکه می‌توانیم با کودکان در خانه پانتومیم اجرا کنیم، بدین صورت که یکی از اعضا کلمه‌ای را انتخاب می‌کند و بدون صحبت‌کردن از بقیه بخواهد حدس بزنند چه کلمه‌ای است، گفت: همچنین بازی چه صدایی می‌شنویم را می‌توانیم انجام دهیم یعنی همه‌ ‌اعضای خانواده‌ چشم‌های‌شان را ببندند و هر کدام هر صدایی که از اطراف شنید حدس بزند که صدای چه وسیله‌ای یا چه چیزی است، مثلاً صدای تلویزیون، صدای پا و… البته این بازی را می‌توان با دیدن هم انجام داد.

سعادت، بازی‌های قایم‌باشک، نشانه‌گیری اجسام پلاستیکی، راه‌ رفتن داخل مسیر مشخص و حتی تقلید از راه رفتن حیوانات را از دیگر بازی‌های پیشنهادی با کودکان در منزل برشمرد و گفت:‌ علاوه بر این‌ها می‌توان تعدادی از اسباب‌بازی‌های کودک را مقابل او قرار دهید و هر بار از او بخواهید آن‌ها را به شیوه‌ای دسته‌بندی کند،‌ مثلاً آن اسباب‌بازی‌هایی را که هم‌رنگ‌اند، جدا کند و دفعه‌ بعد آن‌هایی را که هم‌شکل‌اند، کنار هم بگذارد و سپس آن‌هایی را که بزرگ‌ترند، جدا کند و این تمرین به درک بهتر کودک از مفهوم تشابه و شناخت هم‌رنگی، هم‌شکلی و اندازه کمک می‌کند و استدلال او را درگیر می‌کند.

وی اظهار کرد: بازی آیینه‌ها یکی دیگر از بازی‌هایی است که در این ایام پیشنهاد می‌شود که با کودکان خود در منزل انجام دهید، بدین صورت که در یک روز آفتابی، با استفاده از یک آینه‌ کوچک بازی‌های ساده ترتیب دهید. با انداختن نور آینه روی اشیای مختلف می‌توانید کودک را تشویق کنید که نام آن‌ها را به زبان بیاورد.

این کارشناس روانشناسی تربیتی ادامه داد: می‌توانید کودک را تشویق کنید که لکه‌های کوچک نور را تعقیب کند یا خودش، نور را به دیوار بتاباند. از یک لیوان، برای شکست نور استفاده کنید و رنگ‌های مختلف نور را به کودک نشان دهید.