بیماری آلزایمر سالها و شاید دههها قبل از اینکه علائم آن نمود پیدا کند، شروع به آسیب رساندن به مغز میکند؛ بنابراین تشخیص زودهنگام آن میتواند برای کاهش سرعت پیشروی آن حیاتی باشد. در مطالعهی جدیدی که سرپرست نویسندگان آن دکتر «کرمن» رئیس مرکز رفتارشناسی ژنتیکی پیری از دانشگاه سندیگوی کالیفرنیا بوده و نتایج آن در مجلهی Neurobiology of Aging به چاپ رسیده است، دانشمندان دانشگاه سندیگوی کالیفرنیا گفتهاند که با پیشرفتهایی که انجام شده است میتوانند با اندازهگیری سرعت گشاد شدن مردمک چشم در زمان انجام آزمونهای شناختی، افراد را بر حسب افزایش خطر ژنتیکی بروز آلزایمر قبل از شروع کاهش تواناییهای شناختی غربال کنند. این روش بسیار کمهزینه و غیرتهاجمی است.
در سالهای اخیر، محققینی که بر روی آلزایمر مطالعه میکنند، توجه خود را بر روی دو عامل معطوف کردهاند؛ تجمع پلاکهای پروتئینی آمیلوئید-بتا در مغز و گیراندازی پروتئینی به نام «تاو». هر دوی این عوامل با آسیب رسیدن و کشتن نورونها ارتباط دارند که در این صورت عملکردهای شناختی به سرعت رو به کاهش مینهد.
این مطالعهی جدید بر روی پاسخهای مردمک چشم که توسط خوشهای از نورونها در ساقهی مغز تحریک میشوند، تمرکز کرده است. این نورونهای موجود در ساقهی مغز در تنظیم هیجانات و عملکردهای شناختی نقش دارند. تاو یکی از نشانههایی است که زودتر از دیگر نشانگرها بروز میکند. این پروتئین به نسبت آمیلوئید-بتا ارتباط بیشتری با عملکردهای شناختی دارد.
در زمان انجام آزمونهای شناختی، خوشههای نورونی موجود در ساقهی مغز باعث تحریک پاسخ مردمک میشوند و به این ترتیب قطر آن تغییر میکند. در مطالعات گذشته محققین گزارش کرده بودند که مردمک چشم افراد بزرگسالی که نقص متوسطی در سیستم شناختی خود دارند، به نسبت دیگر افراد انبساطهای بیشتری دارد. در آخرین مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، دانشمندان پاسخهای مردمک چشم نسبت به انبساط را با ژنهای مرتبط با خطر بروز آلزایمر مرتبط دانستهاند.
دکتر کرمن میگوید: «همهی شواهدی که تا کنون بهدست آمده است، نشان میدهد که مفهوم مورد بررسی در زمینهی اندازهگیری پاسخهای مردمک چشم در زمان انجام آزمونهای شاختی مورد تایید است و میتوان از آن به عنوان ابزار غربالگری بیماری آلزایمر قبل از بروز علائم آن استفاده کرد.»
منبع: مجله علمی ایلیاد