فوبیا اجتماعی چیست؟ آشنایی با نشانه ها و روش های درمان

فوبیا اجتماعی چیست؟ آشنایی با نشانه ها و روش های درمان
اختلال فوبیا اجتماعی یکی از شایعترین اختلالات روانی (در طبقه اختلالات اضطرابی) است. افراد مبتلا به این اختلال در شرایط اجتماعی احساس ناراحتی می کنند. نگرانی خصیصه اصلی آنان است؛ این افراد دائماً نگرانند که مبادا جلوی جمع خجالت زده و تحقیر شوند.

به گزارش سایک نیوز و به نقل از بهداشت نیوز، اکثر افراد بهنگام حضور در جمع، احساس عصبی بودن یا ناراحتی را تجربه کرده اند. انجام سخنرانی در بین عموم و یا وارد شدن یه یک جمع غریبه برای بسیاری استرس زاست، اما بیشتر افراد در این موقعیت ها به خوبی عمل کرده و می توانند بر استرس ناشی از آن غلبه کنند. مبتلایان به فوبیا اجتماعی در زمان قرارگرفتن در چنین موقعیت هایی توان رویارویی با آن و کنترل اضطراب ناشی از آن را نداشته و علائم فوبیا آنان به شدت بروز می یابد. لازم به ذکر است که این اختلال تمام جنبه های زندگی فرد را به نوعی مختل می کند.

به دلیل اجتماعی بودن انسان و در هم تنیدگی زندگی اجتماعی و فردی، بروز این اختلال تبعات بسیاری بر زندگی افراد دارد. به همین خاطر بانوی شهر شما را با علائم فوبیا اجتماعی، علل آن و همچنین راه کارهای درمانی این اختلال آشنا می سازد.

اختلال فوبیا اجتماعی (Social Phobia)
در کتاب طبقه بندی تشخیصی اختلالات روانی (DSM-5) اختلال فوبیا اجتماعی به دلیل اینکه در مقایسه با سایر فوبیااها، فراگیرتر است و در فعالیت های عادی فرد نابسامانی بیشتری به وجود می آورد، به اختلال اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Disorder) تغییر نام داده است.

تعریف
اختلال اضطراب اجتماعی عبارت است از ترس شدید و دایمی نسبت به یک یا چند موقعیت اجتماعی که در آن، فرد در معرض توجه و دقت دیگران قرار می گیرد. برخی موقعیت ها همچون: سخنرانی کردن، قرار ملاقات با افراد غریبه و برخی تعاملات اجتماعی.فرد مبتلا معمولاً می ترسد طوری عمل کند که نشانه های اضطراب آشکار شده و باعث شود افراد برداشت منفی از او داشته باشند (مثلاً مسخره شود، خجالت زده شود یا مورد توهین قرار گیرد).
نکته: در مورد کودکان اضطراب بایستی در حضور دوستان و همسالان روی دهد نه فقط در تعامل با بزرگسالان.
در این اختلال فرد فعالانه از مواجهه یا قرار گرفتن در موقعیت های اجتماعی اجتناب می کند. این ترس، اضطراب و یا اجتناب معمولاً ۶ ماه یا بیشتر طول می کشد و با واقعیت موقعیت تناسبی ندارد.

هر فرد مبتلا به این اختلال در موقعیت متفاوتی ممکن است نشانه های فوبی را تجربه کند. اما در اینجا معمول ترین موقعیت های که افراد مبتلا در آن با مشکل مواجه می شوند، بیان می شود:
صحبت کردن با غریبه ها
صحبت کردن در عموم
دوستیابی
برقراری تماس چشم
ورود به اتاق جدید
استفاده از دستشویی عمومی
غذا خوردن در مقابل دیگران
رفتن به مدرسه یا کار
شروع گفتگو
ابراز نظر
صحبت کردن با تلفن
کار در یک گروه (به عنوان مثال کار کردن با گروه در پروژه)
سفارش غذا در رستوران
بازگشت برای چیزی در فروشگاه
انجام مصاحبه شغلی

برخی از این شرایط ممکن است برای هر فردی با اندکی اضطراب همراه باشد اما استراتژی مبتلایان به فوبیا اجتماعی در این موقعیت ها، نگرانی دایم و اجتناب آنان از موقعیت اجتماعی نشانه های بارز این افراد محسوب می شود.

آیا میدانید کلاستروفوبیا یا تنگناهراسی چیست؟
به طور کلی افراد مبتلا به این اختلال در ۳ حیطه زیر دچار مشکل می شوند و پردازش شناختی آنان در این زمینه ها معیوب است:

دیگران در شرایط اجتماعی آنان را داوری می کنند.
آنان در مرکز توجه و دقت دیگران قرار دارند.
در این موقعیت ها آنان خجالت زده یا تحقیر می شوند(سرخ شدن صورت، عرق کردن یا لرزش).

نشانه های جسمی فوبی اجتماعی
افزایش ضربان قلب
تنش عضلانی
سردرد سرگیجه
مشکلات معده
مشکلات روده ای(اسهال)
ناتوانی در نفس کشیدن
عرق کردن، سرخ شدن، لرزش
تاری دید
حالت تهوع
تکرر ادرار

علت
ژنتیک: تعداد شواهدی که نشان می دهند این اختلال عنصر زنتیک دارد، رو به افزایش است. مثلا در مورد کودکان مبتلا به فوبیا اجتماعی، احتمال اینکه هر والد یا یکی از آنان مبتلا باشد، بسیار زیاد است.
عوامل رشدی: بروز این اختلال در سنین پایین (در حدود ۱۳ سالگی) است پس عوامل رشدی و تجربیات دوران کودکی احتمالاً تاثیر گذار است.
عوامل شناختی: در مبتلایان وجود نوعی سوگیری در پردازش اطلاعات و پردازش افراطی اعمال ناشیانه در جمع، موجب تغییر ساختار تفکر آنان شده است.

اثرات منفی فوبی اجتماعی
از تاثیرات منفی این اختلال بر شخصیت و رشد مهارت مبتلایان می توان به موارد ذیل اشاره نمود:
عزت نفس پایین
افکار منفی
افسردگی
حساسیت به انتقاد
مهارت های اجتماعی ضعیف

درمان
درمان دارویی: مونوآمین اکسیداز MAOI، بادارنده های بازجذب سروتونین SSRI.
آموزش مهارت های اجتماعی: یادگیری مشاهده ای، تمرین رفتاری، فیدبک اصلاحی و تقویت مثبت.
بازسازی شناختی: به چالش کسیدن و جایگزین کردن سوگیری منفی در پردازش اطلاعات و خودسنجی منفی از عملکرد اجتماعی.
درمان شناختی- رفتاری: استفاده از درمان های مبتنی بر روش  CBT مانند مواجهه درمانی در کاهش نشانه ای فوبیا اجتماعی مفید است.

به دلیل اینکه این اختلال مستقیماً بر جنبه های مهم زندگی فرد تاثیر می گذارد بهتر است در صورت بروز نشانه های این اختلال نزد فرد متخصص در این حوزه رفته و از دارودرمانی و روان درمانی به طور همزمان استفاده کنید.


telegram2 files