استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه استرس کنکور با هیچ فشار روانی تجربه شده از سوی دانش آموزان قابل قیاس نیست، تاکید کرد: دانش آموزان برای بالا بردن ضریب موفقیت در کنکور، استرس نامتعارف را از خود دور کنند و مهارت‌های مدیریت اضطراب را به کار ببندند.
داوطلبان روزهای هفتم و هشتم تیرماه با تکیه بر آموخته های خود در آزمون رقابتی کنکور شرکت می کنند، آزمونی که به گفته رضا رستمی، استرس و اضطراب نامتعارف از عوامل موفق نشدن دانش آموزان در آن است.
این روانپزشک اظهار داشت: اگر میزان استرس و اضطراب پیش از کنکور در حد متعارف و معمول باشد، انتظار می رود سبب ایجاد انگیزه و تمرکز بیشتر شود اما اگر از حد متعارف بگذرد، نه تنها به انگیزه و تمرکز کمک نمی کند، بلکه به بروز مشکلاتی در دانش آموزان هم منجر خواهد شد.
رستمی، بی خوابی و از دست دادن قدرت توجه و تمرکز را از تبعات استرس نامتعارف ذکر کرد و گفت: این موضوع در نهایت ناموفق شدن فرد را در پی خواهد داشت.
وی ادامه داد: استرس کنکور با هیچ استرس و فشاری که تا پیش از این دانش آموزان تجربه کرده اند، همخوانی و مشابهت ندارد و اگر شرایط محیطی، خانوادگی و مهارت های فرد به اندازه کافی نباشد، فرد نمی تواند بر اضطراب کنکور فائق آید.
استاد دانشگاه تهران، فراگیری آموزش های مهارتی را برای مقابله با این شرایط بسیار مهم دانست و گفت: نقش والدین به عنوان عوامل حمایتی صحیح، می تواند کمک کند تا استرس ها بهتر مدیریت شود.
رستمی همچنین عوامل اجتماعی، خانوادگی و زیستی و ژنتیکی، روان شناختی و مهارتی را در بروز استرس در دانش آموزان دخیل دانست و گفت: نمی توانیم ژن فرد را تغییر دهیم ولی با تغییر عوامل قابل مداخله، می توان شرایط را برای دانش آموزان بهتر کرد.
وی اظهار داشت: قطعا محیط امن خانواده می تواند موفقیت فرد را در کنترل استرس و اضطراب افزایش داده و شرایط بهتری برای وی فراهم کند.
رستمی به خانواده ها توصیه کرد در این فرصت کوتاه باقیمانده، شرایط را برای کاهش استرس، تنش و فشار نامتعارف بر دانش آموزان، فراهم آورند و رفت و آمدها و مهمانی ها را در این ایام به حداقل ممکن برسانند تا خانه، محیط امنی برای دانش آموزان باشد.
این روانپزشک، منظم بودن ساعت خواب و تغذیه دانش آموزان را عامل مهمی در کاهش استرس و همچنین بالا بردن قدرت یادگیری آنها دانست.
وی اظهار داشت: برخی افراد با مصرف کافئین می خواهند شب ها بیشتر بیدار بمانند و زمان بیشتری برای مطالعه داشته باشند، در حالی که کافئین استرس زا است.
** کنترل هیجانات دانش آموزان با فراگیری مهارت های مدیریت اضطراب
وی با اشاره به اینکه اساسا کسب مهارت فردی در زمینه کنترل هیجان و مدیریت استرس می تواند نقش مهمی در موفقیت افراد به خصوص دانش آموزان داشته باشد، گفت: هر چند دانش آموزان باید این مهارت را طی دوران تحصیل فرا گیرند تا ضمن کاهش هیجانات، به اهداف مهم خود دست یابند.
رستمی افزود: توانمندی دانش آموزان ما از نظر هوشی، توجه و تمرکز، سرعت عمل، شناخت و استعدادها متفاوت است و باید از هر فرد نسبت به توانمندی هایش، انتظار داشت.
وی ادامه داد: اگر انتظار معلمان با شناخت عینی از توانمندی های دانش آموز یکی باشد، همه دانش آموزان به نتیجه مطلوب خواهند رسید و چنانچه همه دانش آموزان با یک سبک مقایسه شوند، زمینه سرکوب، دلهره و رقابت ناسالم در آنان فراهم می شود.
**مطالعه روزانه بیشتر از ۱۴ ساعت ممنوع
به گفته رستمی، صرف زمان بیشتر از ۱۴ ساعت برای مطالعه سبب کاهش زمان خواب، تغذیه و تحرک بدنی می شود که این موضوع می تواند به مغز آسیب رساند و نهایتا در یادگیری مناسب ایجاد مشکل می کند.
وی با تاکید بر این که ساعت خواب یک کنکوری نباید کمتر از هشت ساعت در شبانه روز باشد، اظهار داشت: خواب کمتر از ۸ ساعت، تهدیدی برای عملکرد مغز است و چنین فردی یادگیری خوبی نخواهد داشت.
این روانپزشک همچنین به کنکوری ها توصیه کرد: روزانه حدود ۲ ساعت را برای غذا خوردن اعم از ناهار، شام و صبحانه و میان وعده ها و تحرک بدنی اختصاص دهند، همچنین فرصتی را در روز (در ۲ زمان صبح و شب) به حرکات ورزشی ساده اختصاص دهند زیرا نقش موثری در یادگیری دارد.
رستمی با اشاره به اینکه مغز آمادگی یادگیری بهتری دارد، گفت: درس خواندن دانش آموز با کم خوابی، گرسنگی و رژیم غذایی نامناسب، یادگیری مطلوبی را به همراه نخواهد داشت و دانش آموزان هم معمولا این موضوع را تجربه کرده اند.
وی در خصوص الگوی مناسب درس خواندن در روزهای نزدیک به زمان برگزاری کنکور، گفت: توصیه می شود تا دو روز مانده به امتحان کنکور این وضعیت ادامه پیدا کند، اما در دو روز پایانی افراد به سمت استراحت بیشتر بروند تا داشته های مغز دچار آشفتگی نشده یا این موضوع تشدید نشود.
استاد دانشگاه تهران افزود: به واقع دو روز قبل از امتحان، بهتر است فشار درسی بسیار سبک تر شود و اگر دانش آموز در روزهای قبل حدود ۱۴ ساعت مطالعه می کرد، در دو روز آخر این میزان را به کمتر از نصف کاهش دهد و بیشتر به مرور مطالب بپردازد.
منبع: ایرنا
